Część I.
Pracownicze Plany Kapitałowe – zasady. W tej części przedstawimy analizę wynagrodzenia pracownika po sfinansowaniu wpłaty do PPK.
Odnosząc się do najważniejszych elementów nowego rozwiązania, takich jak dokonywanie wpłat, wskazanie podmiotu finansującego wpłaty, czy dokonywanie wypłat środków zgromadzonych w ramach oszczędzania, wskażemy na najważniejsze aspekty podatkowe PPK. W kilku kolejnych artykułach publikowanych na naszym blogu wskażemy na tematy podatkowe dotyczące PPK, które budzą najwięcej wątpliwości.
Wpłata na PPK jako element wynagrodzenia pracownika
Wpłaty finansowane przez pracodawcę
W ustawie o PIT nie zastrzeżono, aby wpłata sfinansowana przez pracodawcę nie podlegała sumowaniu z pozostałą częścią należnych nam składników wynagrodzenia. Zatem należy uznać, iż zarówno wpłata obowiązkowa, jak i dobrowolna finansowana przez pracodawcę, stanowi przychód podatnika. Wpłatę na PPK należy bowiem klasyfikować jako element przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust.1 u.p.o.f., zatem podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych (skala podatkowa).
Wpłaty finansowane z budżetu państwa
W celu zwiększenia motywacji uczestników PPK do oszczędzania, zdecydowano o finansowaniu części wpłat z budżetu państwa – w formie jednorazowej wpłaty powitalnej w wysokości 250 zł oraz rocznych dopłat ze strony państwa w wysokości 240 złotych. Kwestia dotycząca podatkowego charakteru takich dopłat została precyzyjnie unormowana przez przepisy prawa. Zgodnie z art. 21 pkt 47f u.p.d.o.f., wolne od podatku są kwoty dopłat rocznych i wpłat powitalnych do pracowniczych planów kapitałowych przyznawane na zasadach określonych w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych.
Wpłata finansowana przez pracownika
W przypadku tego rodzaju wpłat jednoznacznie w przepisach przewidziano, że wpłaty finansowane przez uczestnika PPK są potrącane z wynagrodzenia po jego opodatkowaniu (art. 27 ust. 9 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych).
Mając na względzie te ogólne zasady dotyczące opodatkowania poszczególnych rodzajów wpłat do PPK, na poniższym przykładzie postaramy się zobrazować jaki wpływ wywierać one będą na otrzymywane przez nas wynagrodzenie netto („na rękę”).
Przykład: Pracownik otrzymujący wynagrodzenie 5.000 zł brutto / miesięcznie
Powyższe wyliczenie obrazuje, w jaki sposób wpłaty do PPK wpłyną na pensję „na rękę” pracownika. Fakt otrzymywania niższego wynagrodzenia wynika z tego, iż w PPK będzie obowiązywał model podatkowy TEE (podatek przy składce, brak „podatku Belki” i brak podatku przy wypłacie). Zatem pracownik będzie na bieżąco oprowadzać podatek PIT od składki płaconej przez pracodawcę (18% ze składki). Natomiast składka pracownika będzie naliczana od pensji brutto, a nie netto i niestety, potrącana z wynagrodzenia netto.
Pomimo opłacania w PPK składki podstawowej w wysokości 2% wynagrodzenia brutto, wynagrodzenie netto pracownika obniży się o ponad 3% (3,2%) – na skutek przyjętego modelu podatkowego, jaki jest przewidywany dla tego programu. W związku z tym postulatem podnoszonym przez pracowników jest konieczność „ubruttowienia” wpłaty finansowej przez pracodawcę, w postaci podwyższenia wynagrodzenia. Postuluje się, że aby zachęcić Uczestników do nierezygnowania z PPK, zatrudniający powinni zdecydować się na wprowadzenie podwyżek wynagrodzeń o kwotę stanowiącą wysokość wpłaty finansowanej z wynagrodzenia. To z kolei spotyka się z oporem pracodawców, którzy wskazują, że gdyby zdecydowali się na taki krok, rzeczywisty ekonomiczny koszt finansowania Pracowniczych Planów Kapitałowych ponieśliby wyłącznie oni, a nie jak przewiduje ustawa – solidarnie pracodawca z pracownikiem.
Ponadto kolejnymi negatywnymi aspektami podkreślanymi przez przeciwników Programu jest fakt, że do wynagrodzenia brutto, stanowiącego podstawę wyliczenia wpłaty, wliczane są premie i nagrody, zatem także od tej części wynagrodzenia pracownika wyliczana będzie wpłata na PPK.
Trzeci filar emerytalny w Polsce, do którego można zaliczyć PPK, PPE czy IKE, w zakresie opodatkowania funkcjonuje w systemie TEE (tax, exempt, exempt). Oznacza to, że składki do systemu są wpłacane z dochodu po opodatkowaniu. Tak, jak wskazaliśmy na powyższym przykładzie, będzie to wywierało bezpośredni skutek już w momencie dokonywania wpłat na poczet PPK. Zachętą fiskalną zastosowaną przez ustawodawcę jest zwolnienie podatkowe przyszłych dochodów (przy wypłacie z programu). W tym kontekście część potencjalnych uczestników PPK jest sceptycznie nastawiona, choć należy pamiętać, że brak zachęty podatkowej na moment wpłat składek w jakimś stopniu będą niwelować dopłaty powitalna i roczna.
Jeżeli chcielibyście Państwo dowiedzieć się więcej na temat poruszonych zagadnień zapraszamy do kontaktu.
