Kim są sygnaliści? Skąd potrzeba wdrażania rozwiązań wspierających zgłaszanie nieprawidłowości? Jak skutecznie i efektywnie dla organizacji wdrożyć Dyrektywę UE?
DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2019/1937
Dyrektywa z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii nałożyła na państwa członkowskie, w tym Polskę, obowiązek wdrożenia do systemu prawa regulacji umożliwiających zgłaszanie nieprawidłowości w organizacji.
Potocznie sygnalista w Polsce ma swoje zakorzenione kulturowe negatywne skojarzanie i niesłusznie utożsamiany jest z donosicielstwem. Warto jednak spojrzeć na tę kwestię z szerszej perspektywy i dostrzec globalne trendy.
KORZYŚCI Z SYSTEMU WDRAŻANIA NIEPRAWIDŁOWOŚCI
Organizacje, które wdrożyły u siebie kanały zgłaszania nieprawidłowości stawiają na transparentne zasady prowadzenia biznesu, z poszanowaniem przepisów prawa i zasad etycznych. Podmioty takie wzbudzając więcej zaufania u kontrahentów rozwijają się prężniej, a pracownicy doceniają zasady fair play.
Co więcej firmy, które dokładają starań, aby unikać odpowiedzialności z powodu nieprawidłowości u swoich partnerów biznesowych wybierają podmioty o nieposzlakowanej opinii, które dbają zarówno o swój wizerunek, jak i bezpieczeństwo obrotu gospodarczego. Dla nich których zasady compliance nie są obce.
System ochrony sygnalistów jest fragmentem szerszego systemu compliance w organizacji, a Dyrektywa reguluje ochronę osób (sygnalistów), które dokonują zgłoszeń nieprawidłowości i naruszeń, o których uzyskały informacje w kontekście związanym z pracą.
WDROŻENIE SYSTEMU ZGŁASZANIA NIEPRAWIDŁOWOŚCI
Aby wdrożenie, nie miało wymiaru wyłącznie charakteru teoretycznego, warto zadbać by pracownicy rozumieli czym jest nieprawidłowość. Innymi słowy pracodawcy mogą stworzyć (najlepiej w porozumieniu z pracownikami) katalog norm etycznych, zasady przyjmowania i wręczania prezentów, procedury kontroli kontrahentów i konsekwentnie ich przestrzegać, oraz promować je w swojej firmie. Wówczas zyskują podwójnie.
Po pierwsze pracownicy będą świadomi zasad obowiązujących w danej firmie, co do tej pory mogło być niesformalizowane. Po drugie, gdy łamane są zasady, pracownicy mogą bez szkody dla siebie informować o nieprawidłowościach. Dyrektywa zakazuje jakiekolwiek działań odwetowych, o ile pracownik dokonuje zgłoszenia w dobrej wierze.
Kierujący firmą ma, z kolei, możliwość reagować na zgłoszone nieprawidłowości, aby je wyeliminować ze swojej organizacji i zapobiegać potencjalnym kryzysom czy to finansowym, czy wizerunkowym.
Wdrożenie systemu ochrony sygnalistów może przybrać stricte formalny charakter tj. ustanowienie procedur i zaznajomienie z nimi pracowników. Można jednak do tematu podejść, jak do okazji na budowanie nowej kultury organizacji – swego rodzaju porządki i rozwijanie zaangażowania pracowników w odpowiedzialność za rozwój uczciwego, prężnie rozwijającego się biznesu.
KOGO OBEJMUJĄ REGULACJE WPROWADZONE DYREKTYWĄ?
Nowe regulacje prawne obejmą wszystkich pracodawców, zatrudniających co najmniej 50 pracowników, niezależnie od tego, czy jest to sektor publiczny czy prywatny.
Dyrektywa przewiduje, że dla podmiotów w sektorze prywatnym zatrudniających od 50 do 249 pracowników konieczność wdrożenia obowiązków może być przesunięta do 17 grudnia 2023 r., jednak w przypadku większych pracodawców (250 i więcej pracowników) datą obowiązywania przepisów będzie 17 grudnia 2021 r.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Zapraszamy już 19 maja na nasz webinar: Whistleblowing: Nowy obowiązek czy szansa?
Autorzy:
r.pr. Agnieszka Macura
Mariusz Sujka
Zapraszam do kontaktu
