Sygnaliści – jak skutecznie zaprojektować mechanizm zgłoszeniowy

Sygnalista to osoba zgłaszająca pracodawcy informacje co do nieprawidłowości zachodzących w zakładzie pracy, podlegająca szczególnej ochronie.

Termin wdrożenia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 coraz bliżej.

Dnia 17 grudnia 2021 r. mija termin na implementację przez państwa członkowskie UE Dyrektywy z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dyrektywa o ochronie sygnalistów).

Pracodawcy już teraz powinni zastanawiać się jak stworzyć odpowiednią infrastrukturę dla sygnalistów. Pomimo braku odpowiednich przepisów krajowych, w dalszym ciągu będą musieli przestrzegać postanowień Dyrektywy. 

Podejrzenie wystąpienia nieprawidłowości. Co dalej?

Kluczowym jest stworzenie kanałów, którymi zgłoszenia od sygnalistów miałyby docierać, a następnie być rozpatrywane przez pracodawcę. Powinno mieć to miejsce oprócz tzw. działań „miękkich” takich jak na przykład przygotowanie katalogu norm etycznych obowiązujących u danego pracodawcy, czy też zapewnienie pracownikom możliwości sygnalizowania zauważonych nieprawidłowości.

Prawidłowa komunikacja jest rzeczą niezwykle istotną dla rozwoju działalności biznesowej, tym bardziej na polu wykrywania i eliminowania niepożądanych zjawisk w firmie. Sprawne usuwanie nieprawidłowości może być dokonywane za pośrednictwem specjalnej komórki wewnątrzfirmowej, dla której szczególnie przydatne będą narzędzia wykorzystujące nowoczesne technologie.

Przebieg i elementy procedury zgłoszenia

Postępowanie wewnętrzne u pracodawców w przedmiocie wykrycia nieprawidłowości można podzielić na następujące etapy:

  • dokonanie zgłoszenia przez sygnalistę specjalnie zaprojektowanym w tym celu kanałem;
  • potwierdzenie dokonującemu zgłoszenia jego przyjęcia w terminie 7 dni od otrzymania zgłoszenia;
  • wyznaczenie bezstronnej osoby/wydziału właściwej do dokonywania działań następczych w związku ze zgłoszeniami (osoby te mogą również jednocześnie brać udział w pozostałych etapach procedury takich jak np. przyjęcie zgłoszenia, czy przekazanie informacji zwrotnych);
  • podjęcie działań następczych;
  • przekazanie informacji zwrotnych zgłaszającemu w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od potwierdzenia otrzymania zgłoszenia (w przypadku braku potwierdzenia, termin trzymiesięczny liczony jest po upływie 7 dni od daty zgłoszenia).

Kluczowe dla procedury zgłoszenia są  następujące elementy:

  • zapewnienie anonimowości zgłaszającego i osoby wymienionej w zgłoszeniu;
  • uniemożliwienie dostępu do danych poufnych nieupoważnionym członkom personelu;
  • zachowanie należytej staranności na każdym etapie postępowania;
  • zapewnienie pracownikom zrozumiałych i łatwo dostępnych informacji na temat procedury;
  • umożliwienie dokonania zgłoszenia w formie pisemnej, ustnej, pośredniej  lub bezpośredniej.

Podmioty zobowiązane

Obowiązek stworzenia wewnętrznych kanałów zgłaszania ciąży na pracodawcach, którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników oraz na wszystkich podmiotach sektora publicznego. Odpowiednie ustawodawstwo krajowe w tym zakresie powinno zostać uchwalone do dnia 17 grudnia 2021. Wyjątek stanowią pracodawcy zatrudniający od 50 do 249 pracowników, dla których termin wdrażania dyrektywy został przedłużony do 17 grudnia 2023 r. 

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o wymogach technicznych i prawnych procedur zgłaszania nieprawidłowości w firmie, zapraszamy do kontaktu. Nasi specjaliści udzielą Ci wszelkiego niezbędnego wsparcia i porad.

Zapraszamy do kontaktu

Może Cię zainteresować

24 czerwca 2024 roku w Dzienniku Ustaw opublikowano ustawę o ochronie sygnalistów, która implementuje unijną dyrektywę z 2019 roku. Przepisy wejdą w życie 25 września 2024 roku, z wyjątkami dotyczącymi zgłoszeń zewnętrznych obowiązującymi od 25 grudnia 2024 roku. Kto będzie podlegać obowiązkom? Co będą musieli zrobić pracodawcy? Jaka ochrona przysługiwać będzie sygnalistom?
Jak nowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE wpływa na odpowiedzialność za VAT z fałszywych faktur wydanych bez wiedzy pracodawcy? Dowiedz się, jakie działania mogą uchronić Twoją firmę przed niechcianymi konsekwencjami.
Trwają prace nad projektem ustawy, dzięki której pracodawca będzie mógł wymagać od pracownika informacji o szczepieniu lub przebyciu COVID-19.
Czy nasz biznes prowadzony jest bezpiecznie? Zamknięcie roku finansowego to dobry moment, aby zastanowić się czy kontrola wewnętrzna chroni firmę przed nadużyciami.
Kim są sygnaliści? Skąd potrzeba wdrażania rozwiązań wspierających zgłaszanie nieprawidłowości? Jak skutecznie i efektywnie dla organizacji wdrożyć Dyrektywę UE?
Moore Polska zaprasza 19 maja 2021 na webinar dotyczący sygnalistów. Dowiedź się jak etycznie rozwijać biznes i chronić wizerunek organizacji!

Usługi