RAPORT ACFE DOTYCZĄCY NADUŻYĆ PRACOWNICZYCH
16 kwietnia 2020 r. Stowarzyszenie Biegłych ds. Przestępstw i Nadużyć Gospodarczych (ACFE) opublikowało nową edycję Raportu do Narodów. Jest to opracowanie poświęcone nadużyciom pracowniczym.
Strata firm w wyniku nadużyć pracowniczych w 2504 zbadanych przypadkach wyniosła średnio aż 1,6 mln USD!
FORMY I SPRAWCY OSZUSTW PRACOWNICZYCH
Badania wyróżniają trzy główne rodzaje nadużyć pracowniczych, czyli celowego niewłaściwego wykorzystania stanowiska w firmie w celu osobistego wzbogacenia się:
- kradzież lub przestępcze wykorzystane aktywów ze stratą dla firmy;
- korupcja;
- związane z raportowaniem danych finansowych – celowe kreowanie istotnych nieprawidłowości lub zaniechania.
Czynniki od których uzależniona jest wysokość poniesionej przez firmę szkody to przede wszystkim: staż pracy, płeć, wykształcenie oraz wiek. Najczęściej nadużyć dopuszczają się mężczyźni (72% wszystkich przypadków). Im osoba lepiej wykształcona i dłużej pracują w organizacji tym szkody powstałe w wyniku nadużyć pracowniczych są wyższe.
DLACZEGO PRACOWNICY DOPUSZCZAJĄ SIĘ NADUŻYĆ?
Odpowiedzi na pytanie dlaczego niektórzy pracownicy kradną, próbuje udzielić m.in. teoria ujęta w tzw. Trójkąt Nadużyć.
Teoria Trójkąta Nadużyć Cressey’a posiada bardzo praktyczne następstwa. Podpowiada co należy wziąć pod uwagę, aby ograniczyć prawdopodobieństwo wystąpienia nadużyć w firmie. Każda firma winna rozważać ryzyka oszustw wykorzystując to narzędzie.
OKOLICZNOŚCI SPRZYJĄCE OSZUSTWOM I WYKRYWANIE OSZUSTW PRACOWNICZYCH
Praktyka audytu wskazuje na następujące słabości systemu wewnętrznej kontroli, które pozwalają na popełnianie oszustw pracowniczych:
- brak mechanizmów kontroli wewnętrznej;
- ignorowanie istniejących rozwiązań kontroli wewnętrznej;
- brak lub nieskuteczny nadzór i przegląd zarządczy;
- kultura organizacyjna tolerująca łamanie przepisów i brak dyscypliny pracy i kontroli;
Jak pokazuje Raport ACFE, środki za pomocą, których najczęściej wykrywane były nadużycia pracownicze to:
- sygnalista (whistleblower) – 43% badanych przypadków,
- audyt wewnętrzny – 15% przypadków,
- inspekcja zarządu – 12% przypadków,
- inne źródła – 6% przypadków,
- przypadek – 5 % przypadków.
ROLA SYGNALISTÓW W WYKRYWANIU OSZUSTW PRACOWNICZYCH
Jak wynika z badań, najefektywniejsza metoda wykrywania nadużyć to efektywnie wdrożony proces zgłaszania nieprawidłowości przez sygnalistów wraz z skutecznie działającym systemem raportowania oszustw.
Proces dokładnej oceny informacji pochodzącej od sygnalistów powinien być priorytetem przy przeciwdziałaniu i wykrywaniu nadużyć pracowniczych.
50% sygnalistów stanowią pracownicy, a drugą połowę strony trzecie – klienci, sprzedawcy, konkurencja oraz anonimowe źródła.
