13 stycznia 2023 Sejm uchwalił projekt zmian w Kodeksie Pracy dotyczący prewencyjnej kontroli trzeźwości. Zmiany wejdą w życie po po upływie 14 dni od ogłoszenia przepisów w Dzienniku Ustaw (poz. 240), czyli 21 lutego 2023.
Nowelizacja Kodeksu Pracy wprowadza możliwość prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników przez pracodawcę.
Przesłanki wprowadzenia kontroli trzeźwości
- jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób
- jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia mienia.
Zgodnie z tym zapisem pracodawca będzie mógł sam zdecydować czy wprowadzenie kontroli trzeźwości w jego zakładzie pracy jest zasadne i niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.
Reguły wprowadzenia kontroli trzeźwości
W układzie zbiorowym lub regulaminie pracy, a jeśli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym lub nie jest obowiązany do wprowadzenia regulaminu pracy, w obwieszczeniu ustala się:
- wprowadzenie kontroli trzeźwości,
- grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości;
- sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania.
Jawność i przejrzystość
O wprowadzeniu kontroli trzeźwości, pracodawca informuje pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania
Jeśli pracodawca przyjmuje osobę do pracy na stanowisko objęte kontrolą trzeźwości, musi przekazać jej przed dopuszczeniem do pracy informację o objęciu taką kontrolą w postaci papierowej lub elektronicznej.
Sposób kontroli
Kontrola trzeźwości obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie
Badanie polega na stwierdzeniu braku obecności alkoholu w organizmie pracownika albo obecności alkoholu wskazującej na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości. Zastan po użyciu alkoholu uznaje się stężenie alkoholu od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm3 w wydychanym powietrzu, a stan nietrzeźwości gdy stężenie alkoholu przekracza 0,25 mg w 1 dm3 w wydychanym powietrzu.
Dobra osobiste i godność pracownika
Kontrola trzeźwości nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika.
Wyniki i skutki kontroli
Pozytywny wynik testu na obecność alkoholu albo substancji działającej podobnie stanowi podstawę niedopuszczenia pracownika do pracy. Pracodawca nie dopuszcza pracownika do pracy również, jeśli zachodzi podejrzenie, że pracownik jest pod wpływem alkoholu lub innego środka odurzającego
Informację dotyczącą podstawy niedopuszczenia pracownika do pracy przekazuje się pracownikowi do wiadomości.
Jeśli pracownik nie zgadza się z wynikiem testu, może zażądać oddzielnego badania przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego.
Informacje o kontroli i jej pozytywnym wyniku pracodawca będzie mógł przechowywać w dokumentach firmowych wyłącznie w przypadku, gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony dóbr, nie dłużej niż przez rok. Jeśli uzyskane w drodze badania informacje będą stanowiły dowód w postępowaniu, w którym pracodawca jest stroną – będzie je można przechowywać do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Zgodnie z nowelizacją zastawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości albo w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu lub spożywanie alkoholu lub zażywanie środka działającego podobnie do alkoholu w czasie pracy – pracodawca może zastosować karę pieniężną, karę porządkową lub naganę. Może stanowić również podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Kontrola trzeźwości a umowa zlecenia czy B2B
Przepisy o kontroli trzeźwości będzie można stosować także do osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, czyli na podstawie umów cywilnoprawnych oraz do osób fizycznych prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą.
W razie dodatkowych pytań – serdecznie zachęcamy do kontaktu.
Autor
Monika Kot
Młodszy Menedżer Zespołu w Dziale Usług Kadrowo-Płacowych
Zapraszamy do kontaktu
anna.niegowska@moorepolska.pl
