Rozróżnienie zdolności kredytowej bieżącej oraz perspektywicznej podyktowane jest koniecznością dostosowania badań do różnorodności sytuacji występujących w praktyce. Bank musi bowiem wiedzieć, czy przedsiębiorstwo ma zdolność kredytową przede wszystkim w momencie, gdy wnioskuje o kredyt, ale także w okresie wykorzystywania kredytu. Przy rozpoznawaniu zdolności kredytowej w momencie przyznawania kredytu konieczne jest badanie, czy przedsiębiorstwo ma tę zdolność według aktualnych danych (czyli bieżąca zdolność kredytowa). A także czy – utrzyma ją w przyszłości, tj. do upływu końcowego terminu spłaty kredytu (perspektywiczna zdolności kredytowa).
Ocena bieżącej zdolności kredytowej przez bank
Zainteresowanie banku działalnością przedsiębiorstwa nie kończy się chwila udzielania kredytu. W umowie kredytowej bank zobowiązuje kredytobiorcę do składania okresowych informacji o działalności gospodarczej. Zastrzega sobie także prawo do przeprowadzenia lustracji w zakresie związanym z zabezpieczeniem zwrotności kredytu w całym okresie kredytowania. Ocenę bieżącej zdolności kredytowej przeprowadza się w przypadku występowania o krótkoterminowy kredyt obrotowy na sfinansowanie wymagalnych zobowiązań. Bieżąca analiza sytuacji finansowej polega m.in. na obserwacji zapisów na rachunkach bankowych. Jednakże analiza przeprowadzona na podstawie sprawozdań finansowych stanowi podstawowy zakres analizy finansowej. Szczególne znaczenie ma zatem w analizie finansowej posiadają informacje ujęte w bilansie i rachunku wyników, jako głównych odpowiednikach sprawozdawczości finansowej. Okres objęty analizą nie zawsze musi być taki sam: można dokonywać porównań zarówno danych rocznych jak i wieloletnich.
W ramach tej analizy wyróżnia się zazwyczaj:
- analizą porównawczą danych rocznych i wieloletnich,
- analizę struktury danych,
- analizę wskaźnikową,
- analizę wybranych zagadnień,
- analizę przepływu środków pieniężnych
- analizę mian pozycji finansowej,
- analizę punktu krytycznego.
Analiza porównawcza polega na ustaleniu wzrostu lub zmniejszenia poszczególnych składników bilansu i rachunku wyników zarówno w wielkościach bezwzględnych jak i w wielkościach względnych .
Analiza struktury danych polega na ustaleniu i ocenie udziału poszczególnych pozycji aktywów i pasywów w ogólnej sumie bilansowej oraz udziału poszczególnych pozycji rachunku wyników w wartości sprzedanej.
Analiza wskaźnikowa znajduje najszersze zastosowanie w praktyce. Polega na obliczeniu odpowiednich wskaźników finansowych i ich ocenie porównawczej zarówno w czasie, jak i w przestrzeni. Do obliczenia wskaźników wykorzystuje się zarówno dane bilansu, jak i rachunku wyników.
W praktyce bankowej analiza finansowa, przeprowadzona za pomocą zestawu współczynników ma na celu ocenę pozycji finansowej przedsiębiorstwa, tj. ocenę takich elementów jak: płynność finansowa, Wiarygodność kredytowa, efektywność i zyskowność. Oceny tej dokonuje się poprzez porównanie;
- obecnego i prognozowanego poziomu poszczególnych współczynników do osiąganych w przeszłości,
- poziomu wskaźników osiąganych przez dane przedsiębiorstwo do tych, które osiągają inne przedsiębiorstwa z danej branży,
- poziomu współczynników osiąganych przez przedsiębiorstwo do założeń planu.
Współczynniki używane do oceny finansowej przedsiębiorstwa można podzielić na cztery grupy:
- współczynniki płynności,
- współczynniki zadłużenia,
- współczynniki sprawności,
- współczynniki rentowności.
Analiza płynności
Analiza płynności ma na celu dostarczenie informacji wypłacalności podmiotu. Wypłacalność natomiast, to zdolność firmy do pokrycia swoich zobowiązań finansowych w wymaganych terminach spłaty. Wśród wskaźników płynności wyróżnia się:
- Płynność bieżąca,
- Płynność szybka,
- Płynność gotówkowa,
Płynność bieżąca
Płynność bieżąca czyli wskaźnik CR (ang. current ratio) stanowi miarę zdolności firmy do spłacania bieżących zobowiązań, prezentując stopień, w jakim majątek obrotowy może pokryć te zobowiązania. Zakres rekomendowanych wartości dla tego wskaźnika to 1.3 – 2. Banki często uznają poziom 2 za optymalny.
Rysunek 1 źródło: Wikipedia, opr. wł.
Płynność szybka
Wskaźnik QR (ang. quick ratio), znany również jako wskaźnik płynności szybkiej, mierzy wielokrotność, w jakiej aktywa bieżące o wysokim stopniu płynności, dostępne dla przedsiębiorstwa, są w stanie pokryć jego bieżące zobowiązania wobec osób trzecich. Wskaźnik ten uwzględnia jedynie najbardziej płynne aktywa bieżące, wykluczając mniej płynne pozycje, takie jak zapasy i rozliczenia międzyokresowe czynne. Optymalna wartość wskaźnika QR wynosi 1,0, co oznacza, że pasywa bieżące są w pełni zabezpieczone aktywami o wysokim stopniu płynności. W przypadku firm o intensywnej rotacji aktywów, na przykład handlowych, norma ta może zostać obniżona do poziomu 0,7.Niski wskaźnik QR może sygnalizować trudności z płynnością, podczas gdy wysoki wskaźnik może wskazywać na nadmierną akumulację środków pieniężnych lub duże stany należności, co może niekorzystnie wpłynąć na wyniki finansowe przedsiębiorstwa.
Rysunek 2 źródło: Wikipedia, opr. wł.
Płynność gotówkowa
Płynność gotówkowa zwana też wskaźnikiem CR (ang. cash ratio) wyznacza wielokrotność, w jakiej dostępne środki pieniężne, które przedsiębiorstwo posiada w kasie lub na rachunku bankowym, są w stanie pokryć jego aktualne zobowiązania wobec osób trzecich. Optymalna wartość tego wskaźnika to 0,2. Niemniej jednak, wskaźnik ten nie pełni kluczowej roli w kontekście oceny płynności przedsiębiorstwa. Jest to związane z założeniem zarządzania finansami, że środki pieniężne powinny być utrzymywane na minimum, ponieważ to głównie aktywa zaangażowane w proces obrotu generują ostateczny wynik finansowy przedsiębiorstwa.
Rysunek 3 źródło: Wikipedia, opr. wł.
Masz dodatkowe pytania? Potrzebujesz wsparcia? Skontaktuj się z nami! Nasi specjaliści i eksperci są do twojej dyspozycji.
