Obowiązek raportowania schematów podatkowych występujących w przedsiębiorstwie został wprowadzony do Ordynacji Podatkowej przepisami z dnia 1 stycznia 2019 r. Okres stanu epidemiologicznego w Polsce zawiesił termin raportowania krajowych schematów podatkowych. Jednak coraz częściej mówi się o powrocie do pierwotnych ustaleń. Warto już teraz przygotować się do tej sytuacji. Zaniechanie tego obowiązków wiąże się bowiem z karami, które są najwyższe w Unii Europejskiej. W artykule przypominamy, co podlega raportowaniu i jak wygląda zgłoszenie schematu podatkowego.
Czym jest schemat podatkowy i co podlega raportowaniu?
Schemat podatkowy został zdefiniowany w art. 86a ust. 1 pkt 10 Ordynacji Podatkowej (dalej o.p.). Oznacza on uzgodnienie będące czynnością lub zespołem powiązanych ze sobą czynności, których co najmniej jedna strona jest podatnikiem i które mają lub mogą mieć wpływ na powstanie lub niepowstanie obowiązku podatkowego. Schemat podatkowy musi spełniać kryterium głównej korzyści oraz posiadać ogólną cechę rozpoznawczą lub szczególną cechę rozpoznawczą lub inna szczególną cechę rozpoznawczą . W skrócie – są to wszelkie uzgodnienia – również przyszłe – w których, wystąpi korzyść podatkowa przy celowym wykorzystaniu dostępnych narzędzi.
Warto zaznaczyć, że ze schematami podatkowymi możemy mieć do czynienia zarówno w transakcjach krajowych jak i transgranicznych.
Podmioty zobowiązane do raportowania schematów podatkowych
Z Dyrektywy unijnej wynika, że podmiotami zobowiązanymi do raportowania są promotor oraz korzystający, jednak polskie przepisy przewidują dodatkowo wspomagającego.
Kim jest promotor?
- Promotor to osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, w szczególności doradcy podatkowego, adwokata, radcy prawnego, pracownika banku lub innej instytucji finansowej doradzającego klientom, również w przypadku gdy nie posiada miejsca zamieszkania, siedziby ani zarządu na terytorium kraju, która opracowuje, oferuje, udostępnia, wdraża lub zarządza wdrażaniem uzgodnienia. Katalog ten jest jednak katalogiem otwartym. Uznanie podmiotu jako promotora wynika z wykonywania czynności związanych z m.in. opracowywaniem, wdrażaniem lub zarządzaniem uzgodnieniami.
Kto jest korzystającym?
- Jest to osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna niemającej osobowości prawnej, której udostępniane jest uzgodnienie, lub u której wdrażane jest uzgodnienie, lub która jest przygotowana do wdrożenia uzgodnienia, lub która dokonała czynności służącej wdrożeniu uzgodnienia. Korzystającym jest zazwyczaj przedsiębiorca, spółka a często także wspólnicy – w spółkach osobowych.
Kto jest wspomagającym?
- To natomiast osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, w szczególności biegły rewidenta, notariusz, osoba świadczącą usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, księgowy lub dyrektor finansowy, banku lub innej instytucji finansowej, a także ich pracownik, który miał związek z opracowaniem, organizowaniem lub nadzorowaniem wdrożenia uzgodnienia.
Terminy zgłaszania schematów podatkowych – problem z określeniem momentu powstania
Określenie terminu powstania schematu podatkowego jest problematyczne. Ustawodawca pozostawił furtkę dla organów, dzięki której, bez odpowiedniego zabezpieczenia w postaci, przykładowo, protokołów z posiedzeń/spotkań, są w stanie stwierdzić, że schemat powstał dużo wcześniej niż we wskazanym przez podatnika terminie. Dodatkową trudnością jest obowiązek, nałożony przez przepisy, o informowaniu o wystąpieniu schematu każdej ze stron uczestniczących. W uproszczeniu oznacza to, że jeśli promotor nie zgłosi schematu, to obowiązek ciąży na korzystającym. To samo odnosi się do wspomagającego.
O.P. wskazuje, że informacje o schemacie podatkowym powinny być przekazanie w terminie 30 dni od dnia następnego po udostępnieniu schematu podatkowego, od następnego dnia po przygotowaniu do wdrożenia schematu podatkowego lub od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego – w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej.
Wewnętrzna procedura MDR – czy obowiązuje wszystkich przedsiębiorców?
Przepisy Ordynacji Podatkowej nakładają obowiązek prowadzenia wewnętrznej procedury dotyczącej schematów podatkowych. Art. 86l. § 2 o.p. wskazuje jakie informacje powinny być ujęte w dokumencie. Jest to przede wszystkim określenie czynności lub działań podejmowanych w celu przeciwdziałania niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych. Obowiązek posiadania procedury wewnętrznej dotyczy podmiotów, które co do zasady, wypełniają definicję promotorów. Ustawodawca wymienia jeszcze podmioty zatrudniające promotorów oraz podmioty faktycznie wypłacające promotorom wynagrodzenie. Dotyczy to również przedsiębiorców korzystających z usług doradztwa podatkowego. Natomiast w objaśnieniach Ministerstwo Finansów zwraca uwagę, że kluczowe jest rozpoznanie relacji łączącej taki podmiot z promotorem aniżeli fakt, że podmiot jest korzystającym czy wspomagającym.
Aby podmiot był zobowiązany do wprowadzenia procedury wewnętrznej, to poza powyższą przesłanką, musi spełniać kryterium dotyczące wysokości osiąganych przychodów lub kosztów w roku poprzedzającym rok obrotowy osiągnął równowartość 8 000 000 zł.
Wątpliwości co do obowiązku raportowania – co z umowami leasingu?
Istnieje wiele transakcji i zdarzeń, które wciąż budzą wątpliwości co do procedury MDR. Umowy leasingu operacyjnego są jedną z najczęściej występujących kwestii spornych. Uznać należy, że umowa bezsprzecznie stanowi ujednoliconą dokumentację, czyli wypełnia przesłankę ogólnej cechy rozpoznawczej z perspektywy leasingodawcy, ale czy leasingobiorca w tej sytuacji osiąga korzyść podatkową i jest potencjalnym kwalifikowanym korzystającym?
Odpowiedź nie jest jednoznaczna, bowiem może powstać ryzyko uznania, że leasingobiorca, zawierając umowę leasingu, kieruje się względami podatkowymi. Ciężko jednak mówić o korzyści podatkowej w sytuacji, gdy leasing okazuje się bardziej atrakcyjny pod względem czysto biznesowym, od przykładowo zakupu na kredyt. Wówczas wybór uzasadniony jest względami ekonomicznymi. Zatem nie zawsze leasingobiorca będzie zobowiązany do złożenia informacji o schemacie podatkowym, wszystko zależne jest od celu podjętego działania. Warto podkreślić, że wystąpienie ogólnej cechy rozpoznawczej nie decyduje o powstaniu schematu podatkowego. W takim przypadku zgodnie z art. 86a ust. 4 o.p., dodatkowo musi zostać spełnione kryterium głównej korzyści.
Podsumowanie
Zakres czynności podlegających raportowaniu stale ulega powiększeniu i tym samym zobowiązuje przedsiębiorców do stałego monitorowania i analizy działań. Skomplikowanie przepisów w tym zakresie sprawia, że prawdopodobieństwo wystąpienia istotnego zdarzenia lub transakcji z perspektywy raportowania jest znaczne. Zapraszamy więc serdecznie do kontaktu. Nasi specjaliści i eksperci chętnie udzielą konsultacji!
