Jakie obowiązki wynikające z ustawy o rachunkowości (dalej: ustawa) musi wypełnić jednostka, dla której sąd wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości? Poniżej prezentujemy praktyczny przykład.
| DATA | ZDARZENIE |
| 15.05.2022 r. | Zarząd złożył wniosek o ogłoszenie upadłości |
| 30.06.2022 r. | Spółka sporządziła roczne sprawozdanie finansowe za rok 2021 z założeniem kontynuacji działalności; rok obrotowy = rok kalendarzowy |
| 5.07.2022 r. | Postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości |
| 30.09.2022 r. | Zatwierdzenie sprawozdania finansowego za rok 2021 |
| 5.01.2023 r. | Zakończenie postępowania upadłościowego |
1. Inwentaryzacja
Inwentaryzację składników majątku należy przeprowadzić na dzień 4.07.2022 r., 31.12.2022 r. oraz 5.01.2023r. Zgodnie z art. 26 ustawy inwentaryzację składników majątku przeprowadza się na ostatni dzień każdego roku obrotowego, a także na dzień zakończenia działalności przez jednostkę oraz na dzień poprzedzający postawienie jej w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości.
2. Korekta sprawozdania finansowego
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości sąd wydał 5.07.2022 r. tj. po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego za rok 2021 lecz przed jego zatwierdzeniem. Zgodnie z art. 54 ustawy jednostka powinna odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie stosownych zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego 2021, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to zbadał.
Jeżeli jednostka dotychczas sporządzała sprawozdanie finansowe według załącznika nr 5 do ustawy, fakt postawienia jej w stan upadłości bądź likwidacji nie powoduje wykluczenia możliwości stosowania uproszczenia.
3. Badanie sprawozdania finansowego
Roczne sprawozdanie finansowe zostało zbadane przez biegłego rewidenta. Z uwagi na okoliczność wydania postanowienia o upadłości i konieczność zmiany sprawozdania, opinia z tego badania jest nieważna. Skorygowane sprawozdanie, sporządzone przy założeniu braku kontynuacji działalności, nie podlega badaniu zgodnie z art. 64 ustawy. Wyjątek stanowią sprawozdania finansowe emitentów obligacji i sprawozdania finansowe sporządzane wg MSR.
4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego
Zgodnie z art. 53 ust. 2a ustawy zmienione roczne sprawozdanie finansowe za rok 2021 nie podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający (postanowienie sądu nie musi być prawomocne).
5. Wycena aktywów, utworzenie rezerw, weryfikacja istotnych szacunków
Wycena aktywów jednostki następuje zgodnie z art. 29 ustawy tj. po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia albo kosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
Jednostka jest również obowiązana utworzyć rezerwę na przewidywane dodatkowe koszty i straty spowodowane zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności.
Różnica powstała w wyniku wyceny oraz utworzenia rezerwy, wpływa na kapitał z aktualizacji wyceny.
Składniki kapitału własnego jednostki należy, na dzień 5.07.2022 r. tj. rozpoczęcia postępowania upadłościowego, połączyć w jeden kapitał podstawowy, zmniejszając go o udziały/akcje własne, o czym stanowi art. 36 ust. 3 ustawy.
We wprowadzeniu do sprawozdania finansowego jednostka wskazuje, że sprawozdanie zostało sporządzone przy braku założenia kontynuacji działalności, a w informacji dodatkowej zamieszcza informację o postanowieniu sądu.
6. Okresy sprawozdawcze
1.01.-4.07.2022 r. – sprawozdanie na dzień poprzedzający dzień postawienia w stan upadłości tj. 4.07.2022 r. nie jest sprawozdaniem rocznym. Sporządzone przy założeniu braku kontynuacji działalności. Nie podlega badaniu. Jest to jednocześnie koniec okresu podatkowego co wiąże się z obowiązkiem sporządzenia deklaracji CIT (za 6 mies. i 4 dni).
5.07.2022 r. – obowiązek otwarcia ksiąg na dzień rozpoczęcia likwidacji lub ogłoszenia upadłości (w ciągu 15 dni od dnia zaistnienia zdarzenia), zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy.
5.07.2022 r. – 31.12.2022 r. – kolejny okres sprawozdawczy i podatkowy; sprawozdanie za ten okres jest sprawozdaniem rocznym sporządzonym przy założeniu braku kontynuacji działalności, niepodlegającym badaniu. Na 31.12.2022 r. wykonuje się wszystkie typowe procedury zamknięcia roku np. inwentaryzację.
1.01.2023 r. – 5.01.2023 r. – ostatni okres sprawozdawczy i podatkowy. Sporządzane sprawozdanie finansowe na dzień zakończenia działalności, nie podlega badaniu.
Największym wyzwaniem jednostek, dla których założenie kontynuacji działalności nie jest zasadne, stanowi odpowiednia wycena aktywów oraz prawidłowe odniesienie skutków wyceny w księgach rachunkowych. W przypadku trudności zachęcamy do skorzystania ze wsparcia naszych ekspertów.
