Zgodnie ze zmianą ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o podatku dochodowym od osób prawnych, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku, amortyzacji nie podlegają:
- budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami,
- lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
– służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy.
Niemniej, zgodnie z przepisem przejściowym, podatnicy mogą jednak zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od powyższych środków trwałych. O ile te zostały nabyte lub wytworzone przed dniem 1 stycznia 2022 roku. Należy podkreślić, że uprawnienie to przysługuje jednak wyłącznie do dnia 31 grudnia 2022 roku.
Jeżeli zatem podatnik nabył budynek mieszkalny w styczniu 2022 roku to budynek ten nie podlega amortyzacji. Sytuacja przedstawia się jednak inaczej w sytuacji, w której budynek został nabyty w trakcie 2021 roku. Wówczas podatnik ma prawo do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od tego budynku do końca 2022 roku. W 2023 roku budynek nie będzie już podlegać amortyzacji.
Ochrona praw nabytych a nowe przepisy
Powyższe przepisy budzą wiele wątpliwości interpretacyjnych wśród podatników. Część z nich wskazuje, że w tym zakresie powinno się wziąć pod uwagę naruszenie tzw. ochrony praw nabytych wywodzącej się z Konstytucji. Co natomiast za tym idzie – możliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych oraz zaliczania ich do kosztów uzyskania przychodów do momentu pełnego zamortyzowania. Niestety, inne zdanie na ten temat mają organy podatkowe. Te w licznych interpretacjach indywidualnych uznają przedstawione powyżej stanowisko podatników za nieprawidłowe.
Koniec amortyzacji lokali mieszkalnych – przegląd stanowisk sądów
Również sądy administracyjne przyjmują stanowisko zgodne ze stanowiskiem organów podatkowych. W nieprawomocnym Wyroku z dnia 20 września 2022 roku, sygn. akt: I SA/Łd 482/22, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wskazał, że zamiar uzyskania od organu podatkowego urzędowego aktu stwierdzającego niezgodność regulacji przepisów krajowego prawa podatkowego z aktami hierarchicznie wyższego rzędu nie może zostać zrealizowany w ramach postępowania w przedmiocie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Organy podatkowe nie mają kompetencji do badania zgodności przepisów prawa podatkowego z Konstytucją. Tym samym, WSA zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego, zgodnie z którym możliwość amortyzacji lokali mieszkalnych nabytych przed dniem 1 stycznia 2022 roku oraz zaliczanie tych odpisów do kosztów uzyskania przychodów jest możliwe wyłącznie do dnia 31 grudnia 2021 roku, a nie do momentu pełnego ich zamortyzowania.
W sprawie wypowiedział się także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w nieprawomocnym Wyroku z dnia 14 września, sygn. akt: I SA/Ol 325/22, który podkreślił, że:
Wskazany art. 71 Ustawy Nowelizującej skarżący uznał za niezgodny z konstytucyjną zasadą ochrony praw nabytych i interesów w toku wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawnego w rozumieniu art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997 r., Nr 78 poz. 483, ze zm., dalej: „Konstytucja”).
W postępowaniu interpretacyjnym, ani Organ, ani Sąd nie może stwierdzić, że przepis rangi ustawowej powinien być derogowany z porządku prawnego.
Przedstawiony wyrok stanowi zatem potwierdzenie przedstawionego stanowiska organów podatkowych oraz WSA w Łodzi, a co za tym idzie – wskazuje na brak możliwości niestosowania się do treści przepisu z uwagi na możliwe naruszenie zasad konstytucyjnych. Ani organ podatkowy, a nie Sąd Administracyjny nie może stwierdzić, że przepis rangi ustawowej powinien być derogowany z porządku prawnego.
W razie dodatkowych pytań – serdecznie zachęcamy do kontaktu.
