Fundacja rodzinna – nowe możliwości zabezpieczenia majątku

Czy fundacja rodzinna będzie narzędziem, które rozwiąże problemy dotyczące sukcesji firm rodzinnych? Czy zoptymalizuje ten proces pod względem podatkowym?

Prace nad ustawą o fundacji rodzinnej sukcesywnie dobiegają końca. Oznacza to, że prawdopodobnie już w pierwszej połowie roku 2023 będzie możliwe zakładanie pierwszych fundacji rodzinnych. 

Czy jest fundacja rodzinna i czy jest korzystna pod względem podatkowym?

Najprościej ujmując, fundacja rodzinna to podmiot, który ma być odpowiedzialny za zarządzanie majątkiem firmy rodzinnej. Instytucja ta ma stanowić zabezpieczenie majątkowe grupy osób wskazanej przez fundatora. W praktyce najczęściej rodziny, oraz umożliwiać efektywne przeprowadzenie procesu sukcesji rodzinnej działalności biznesowej.

Celem wprowadzenia do polskiego systemu prawnego fundacji rodzinnej było przede wszystkim zapewnienie ochrony majątku firm rodzinnych, w przypadku wycofywania się głównej osoby prowadzącej dany biznes albo na wypadek jej nieuchronnego odejścia. Do głównych zadań fundacji rodzinnej należy również ułożenie stosunków pomiędzy członkami rodziny w sposób, który nie zagrozi istnieniu firmy rodzinnej. Fundacja rodzinna ma na celu także ułatwienie sukcesji przedsiębiorstw oraz ochronę majątku przed rozdrobnieniem. Takie rozwiązania przyjmuje się po to, aby zapewnić ciągłość istnienia rodzinnego przedsiębiorstwa.

Warto zwrócić uwagę, że fundację rodzinną będzie można założyć przez więcej niż jedną osobę, także przez osoby niespokrewnione. Co więcej, przepisy ustawy nie przewidują wymogu pokrewieństwa między fundatorem a beneficjentem.

Wraz z wprowadzeniem do polskiego systemu prawnego fundacji rodzinnej, uregulowano kwestie związane z opodatkowaniem tej nowej instytucji.

Podatek PIT

Opodatkowanie fundacji rodzinnej i beneficjentów co do zasady uwzględnia związki rodzinne z fundatorem i jest neutralne podatkowo. Zwolnieniu z opodatkowania PIT podlega nabycie od fundacji rodzinnej świadczeń oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej przez osoby fizyczne, jeśli będą fundatorem oraz jego małżonkiem, wstępnym, zstępnym, rodzeństwem, pasierbem, ojczymem lub macochą. Pozostałe osoby zapłacą 15% PIT.

Co istotne, z PIT zwolniona będzie tylko część świadczenia lub mienia nabytego przez fundatora lub bliską mu osobę. Część ta będzie odpowiadała aktualnej proporcji właściwej dla tego fundatora, zamieszczonej w spisie majątku.

Podatek CIT

Przychody z działalności gospodarczej prowadzonej przez fundację rodzinną (w zakresie określonym w ustawie np. najem lub dzierżawa nieruchomości, udzielanie pożyczek na rzecz spółek, w których fundacja posiada prawa lub udziały, nabywanie i zbywanie papierów wartościowych) będą korzystały ze zwolnienia podmiotowego z podatku CIT. Należy podkreślić, iż w przypadku prowadzenia działalności innej niż dozwolona w ustawie, dochód będzie opodatkowany z zastosowaniem stawki CIT w wysokości 25%.

Fundacja rodzinna będzie płacić podatek CIT w wysokości 15%. Ten pobierany będzie dopiero w momencie przekazywania środków beneficjentom w związku z jej rozwiązaniem. Założenie fundacji rodzinnej oraz przekazanie do niej majątku nie będzie opodatkowane podatkiem CIT oraz PCC.

Fundacja rodzinna nie będzie miała możliwości stosowania opodatkowania na zasadach estońskiego CIT przez spółki, w których posiada udziały.

Podatek od spadków i darowizn

Dochody fundatora oraz beneficjenta otrzymane z fundacji rodzinnej, jako podlegające przepisom o podatku dochodowego od osób fizycznych, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Podsumowanie

Założenie fundacji rodzinnej będzie korzystne w szczególności dla osób, którym zależy na zachowaniu rodzinnego charakteru firmy przez wiele pokoleń. Przekazanie majątku firmy do fundacji rodzinnej ma na celu jego ochronę przed podziałem i umożliwienie jego pomnażania. W rezultacie będzie prowadzić do czerpania z niego korzyści. Te natomiast będzie można przeznaczyć na pokrycie kosztów utrzymania osób wskazanych przez fundatora.

Intencją ustawodawcy podczas wprowadzania przepisów regulujących fundację rodzinną było również uprzywilejowanie pod względem podatkowym fundatora oraz beneficjentów świadczeń od fundacji. Z uwagi na rodzinny charakter tej instytucji, świadczenia nabywane od fundacji przez fundatora i osoby będące jego najbliższą rodziną zostały zwolnione z podatku PIT.

Dodatkowo w przypadku fundacji rodzinnych ustawodawca zdecydował się wprowadzić korzystne warunki opodatkowania podatkiem CIT. Przychody z wymienionych w ustawie rodzajów działalności gospodarczej prowadzonej przez fundację zostały całkowicie zwolnione z CIT. Fundacja rodzinna nie będzie również płaciła podatku dochodowego od dywidend i innych zysków kapitałowych otrzymywanych od spółek, których będzie właścicielem lub udziałowcem. Obowiązek podatkowy powstanie dopiero w momencie wypłaty świadczenia na rzecz beneficjentów, a stawka podatku CIT będzie wynosiła preferencyjne 15%. 

Masz dodatkowe pytania dotyczące fundacji rodzinnej? Koniecznie do nas napisz chętnie odpowiemy i rozwiejemy wszelkie wątpliwości. Przedstawimy również szczegóły możliwości fundacji rodzinnych.

Autor
Asystent w Dziale Podatkowym

Zapraszamy do kontaktu

Partner, Dyrektor Działu Podatkowo-Prawnego
Gdańsk Garncarska, Gdańsk Starodworska

Może Cię zainteresować

Dowiedz się o przedłużeniu terminów podatkowych dla poszkodowanych powodzią we wrześniu 2024 r. Sprawdź, jakie ulgi dotyczą podatków PIT, CIT, VAT oraz zobacz szczegóły indywidualnych form wsparcia dostępnych dla przedsiębiorców i osób fizycznych.
W odpowiedzi na wyzwania związane z optymalizacją podatkową, od stycznia 2024 r. w Polsce wprowadzono podatek minimalny dla podatników CIT. Nowe przepisy dotknęły zarówno polskie spółki, jak i zagraniczne podmioty działające w Polsce, wprowadzając równoległą formę opodatkowania, aby zapobiegać unikaniu opodatkowania.
Poznaj najnowsze zmiany w podatku od nieruchomości i podatku rolnym według projektu ustawy z 2 września 2024 r. Sprawdź, co zmienia się w definicjach budynku i budowli oraz w zakresie zwolnień podatkowych.
Dowiedz się, jakie zmiany wprowadza nowe rozporządzenie dotyczące cyfryzacji dokumentacji księgowej w podatku CIT. Przeczytaj, kto i kiedy będzie zobowiązany do dostosowania ksiąg rachunkowych do nowych wymogów.
Poznaj zasady opodatkowania samochodów osobowych w ramach estońskiego CIT. Dowiedz się, jak poprawnie ustalić podstawę opodatkowania dla umów leasingu oraz jakie konsekwencje wynikają z użytkowania pojazdów w celach mieszanych.
Zastanawiasz się, którą formę działalności wybrać: spółkę z o.o. czy jednoosobową działalność gospodarczą (JDG)? Sprawdź nasze porównanie, aby dowiedzieć się, która opcja jest korzystniejsza pod względem odpowiedzialności, podatków i pozyskiwania kapitału.

Usługi