Od 1 października 2025 r. do części napojów doliczana jest kaucja. System przewiduje dwie stawki: 0,50 zł dla butelek plastikowych (PET) i puszek oraz 1,00 zł dla butelek szklanych wielorazowych. Na opakowaniu umieszczany jest wyraźny znak systemu z informacją o kwocie kaucji. Dopłata następuje przy kasie, a środki są zwracane po oddaniu pustego opakowania w punkcie przyjmującym – bez konieczności okazywania paragonu.
Kaucja za opakowania w sklepie bez zwrotów – jak działa system i jak go wdrożyć
Sklepy, które nie przyjmują zwrotów opakowań, również uczestniczą w systemie kaucyjnym, ale na innych zasadach. Kluczowe jest właściwe oznaczenie produktów, konfiguracja sprzedaży oraz czytelna informacja dla klientów przy wejściu i kasie.
Gdy sklep nie przyjmuje zwrotów (wariant rekomendowany dla mniejszych placówek)
Jeżeli sklep nie jest punktem przyjmującym, nie ma obowiązku obsługi zwrotów. W praktyce wystarcza jasny komunikat dla klientów przy wejściu i przy kasie.
W obsłudze sprzedaży najprościej sprawdza się konfiguracja z dwoma PLU i stawką VAT: NP (poza zakresem):
- KAUCJA_050 — 0,50 zł (NP), opis na paragonie: „Kaucja 0,50 zł (plastik/puszka)”.
- KAUCJA_100 — 1,00 zł (NP), opis: „Kaucja 1,00 zł (szkło wielorazowe)”.
W systemach POS warto rozważyć reguły automatycznego dodawania kaucji: towar oznaczony cechą Kaucja=0,50 powoduje dodanie pozycji KAUCJA_050 w tej samej ilości (analogicznie dla 1,00).
Na fakturach dopuszczalne są dwa podejścia: informacja o kaucji w uwagach/stopce albo osobna pozycja ze stawką NP – istotna jest konsekwencja.
Gdy sklep przyjmuje zwroty (obowiązkowo lub dobrowolnie)
Zwrot kaucji odbywa się bez paragonu. Przyjmowane są opakowania:
- puste,
- niezgniecione,
- z czytelną etykietą i kodem oraz znakiem systemu kaucji.
Punkt ręczny przy kasie
Kasjer zlicza sztuki spełniające warunki, a kaucja jest zwracana gotówką lub potrącana od wartości zakupów (zgodnie z zasadami placówki). W POS przydają się pozycje:
- ZWROT_KAUCJI_050 — 0,50 zł (NP),
- ZWROT_KAUCJI_100 — 1,00 zł (NP).
Automat kaucyjny (RVM)
Urządzenie weryfikuje etykietę/kod i stan opakowania, a następnie drukuje potwierdzenie lub przekazuje kwotę do rozliczenia przy kasie. Obsługa sprowadza się do cyklicznego opróżniania i serwisowania automatu.
Opakowania bez znaku systemu (np. z dawnych zapasów) nie podlegają dopłacie i nie są przyjmowane w ramach kaucji.
Paragon i faktura – jak pokazywać kaucję
Aby kaucja przenosiła się na fakturę do paragonu, pozycje kaucji na paragonie powinny być fiskalne ze stawką VAT: NP (nie jako pozycje „niefiskalne”).
Na fakturach – w zależności od przyjętej polityki – kaucję można wykazać w uwagach albo wprowadzić jako osobną pozycję NP (np. „Kaucja 0,50 zł (plastik/puszka)”, „Kaucja 1,00 zł (szkło wielorazowe)”). Zwrot kaucji nie wymaga korekty sprzedaży towaru; rozliczany jest jako odrębna pozycja NP.
Księgowo: poza VAT, w rozrachunkach
Kaucja ma charakter depozytu, dlatego jest poza zakresem VAT i nie trafia do rejestrów VAT. W księgach korzystnie jest prowadzić ją jako rozrachunki:
- pobranie kaucji od klientów: Wn Kasa/Bank / Ma Rozrachunki – kaucje otrzymane,
- zwrot kaucji klientom: Wn Rozrachunki – kaucje otrzymane / Ma Kasa/Bank,
- kaucje na zakupach i rozliczenia z operatorem/wprowadzającym: analogicznie po stronie kaucji przekazanych.
Ewidencja magazynowa nie obejmuje kaucji. Dobrą praktyką jest okresowe (np. miesięczne) uzgadnianie sald kaucji pobranych i przekazanych.
Podsumowanie: kaucja za opakowania od 1 października
Istota wdrożenia sprowadza się do trzech decyzji: po pierwsze, zastosowania dwóch pozycji PLU na stawce NP (0,50 i 1,00); po drugie, wyboru jednolitego sposobu prezentacji kaucji na fakturach (uwagi albo osobna pozycja NP); po trzecie, określenia, czy placówka przyjmuje zwroty. Jeżeli nie – klienci kierowani są do punktów przyjmujących; jeżeli tak – przyjmowane są wyłącznie opakowania puste, niezgniecione, z etykietą i oznaczeniem systemu, a kaucja zwracana jest bez paragonu. Od strony księgowej kaucja pozostaje neutralna podatkowo i ujmowana jest w rozrachunkach, poza rejestrami VAT. Po wdrożeniu tych ustawień proces działa w tle i nie wymaga dodatkowej „papierologii”.
Masz dodatkowe pytania? Skontaktuj się z nami!
