23 lipca 2024 roku zapadł wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie raportowania schematów podatkowych (MDR). Organ stwierdził, że przepisy te nie są zgodne z Konstytucją w zakresie, w jakim nakładają na doradców podatkowych obowiązek przekazywania skarbówce informacji objętych tajemnicą zawodową.
Historia zaskarżenia przepisów MDR
W 2019 roku niedługo po tym, jak opisywane przepisy zostały zaimplementowane do polskiego prawa w związku z unijną dyrektywą DAC 6, Krajowa Rada Doradców Podatkowych postanowiła zaskarżyć je do Trybunału Konstytucyjnego. Wskazywali oni, że wadliwość regulacji wynika z faktu, że niniejsze regulacje naruszają tajemnicę doradcy podatkowego.
Po prawie 5 latach Trybunał Konstytucyjny zdecydował się na rozpatrzenie skargi. We wtorkowym wyroku, uznał argumentację, jak i stanowisko KRDP. Stwierdził, że przepisy, które wprowadziły obowiązek raportowania krajowych schematów podatkowych, z mocą wsteczną nie są zgodne z Konstytucją i naruszają jedną z podstawowych zasad prawnych – lex retro non agit (łac. prawo nie działa wstecz). Organ zakwestionował przepisy, które nakładają na doradców podatkowych, objętych tajemnicą zawodową, obowiązek przekazywania informacji o schemacie podatkowym oraz nie określają dostatecznie przesłanek i trybu wyłączenia lub zwolnienia z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Za niezgodny z Konstytucją uznano również przepis, dotyczący zobowiązania promotora, będącego doradcą podatkowym do przekazywania informacji o schemacie podatkowym innym niż transgraniczny.
Uzasadnienie wyroku TK
Sędzia sprawozdawca uzasadnił, że kwestionowane przepisy nie spełniają sformułowanej w art. 2 Konstytucji zasady określoności prawa i uniemożliwiają doradcom podatkowych działanie na podstawie art. 17 Konstytucji, czyli w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.
Trybunał zwrócił również uwagę na to, że jeżeli ustawodawca zdecydowałby się na modyfikację zakresu tajemnicy zawodowej, to w takim przypadku szczególnie istotne jest, aby przepisy zawierające takie regulacje spełniały najwyższe standardy wynikające z zasady poprawnej legislacji. Przepisy, które miałyby modyfikować instytucję tajemnicy zawodowej, muszą zostać przeanalizowane pod względem proporcjonalności naruszenia przez nie praw i wartości, które są chronione za pośrednictwem konstytucji.
Skutki wyroku dla doradców podatkowych
Sędziowie stwierdzili również, że po wyroku z 23 lipca 2024 roku jedyną drogą pozyskania przez państwo informacji o schematach podatkowych, sporządzonych przez doradców podatkowych, będzie przekazanie przez nich informacji o schemacie podatkowym korzystającym, którzy są obciążeni obowiązkiem zgłoszenia.
Podsumowanie i przyszłość raportowania MDR
Trybunał Konstytucyjny postanowił także o umorzeniu postępowania w pozostałym zakresie opisywanej skargi. Co za tym idzie, przepisy, które dotyczą raportowania schematów podatkowych, całkowicie nie zostają wyeliminowane z polskiego prawa, a sam obowiązek dalej obejmuje podatników.
W razie dodatkowych pytań – zapraszamy do kontaktu!
