Wycena aktywów – przesłanki utraty wartości w myśl KSR nr 4

Jakie aktywa podlegają weryfikacji pod względem utraty przez nich wartości?

Potrzeba sprawdzenia aktywów z uwagi na utratę przez nich wartości dotyczy zarówno tych aktywów, które są wykorzystywane do działalności operacyjnej, jak i tych służących do działalności inwestycyjnej. Bez znaczenia jest tu fakt, czy są one dostępne do użytkowania (tzn. gotowe, przystosowane), czy nie.

Przesłanki z zewnętrznych źródeł informacji świadczące o utracie wartości

Krajowy Standard Rachunkowości nr 4 wymienia poniższe przesłanki pochodzące z zewnętrznego źródła informacji, które świadczą o utracie wartości aktywów. Nie jest to jednak katalog zamknięty. Są to m.in.:

1. Wystąpienie okoliczności wskazujących na to, że jednostka może nie uzyskać, z przyczyn od siebie niezależnych, należnych jej kwot pieniężnych, innych aktywów finansowych, dóbr czy usług. Może to być wywołane np. negatywnymi zmianami w środowisku technologicznym, rynkowym, gospodarczym, prawnym itd.
2. Odzyskanie kosztów poniesionych na wykonanie długotrwałej usługi jest prawdopodobne pomimo, np. wątpliwej ważności umowy, toczącej się rozprawy sądowej związanej z umową, niemożności dopełnienia przez jednostkę lub drugą stronę umowy i wynikających z niej obowiązków
3. Przewidywany wcześniej rozkład w czasie wpływów pieniężnych spodziewanych z określonego składnika aktywów ulega zmianie ze względu na np. trudności finansowe
4. Utrata wartości rynkowej poszczególnych aktywów, jaka nastąpiła w ciągu okresu sprawozdawczego, jest znacznie wyższa od utraty, której można by było się spodziewać w wyniku upływu czasu i zwykłego użytkowania
5. W ciągu okresu sprawozdawczego lub do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego nastąpił spadek cen na rynkach odbiorców lub wzrost cen na rynkach dostawców, na których jednostka prowadzi działalność
6. Przewidywane jest wzrost kosztów niezbędnych do doprowadzenia sprzedaży produktów, towarów do skutku
7. Na rynku instrumentów finansowych i inwestycji, z których jednostka korzysta, wystąpiły niekorzystne zmiany wartości
8. W ciągu okresu sprawozdawczego wystąpiły lub wystąpią znaczne, niekorzystne do Spółki zmiany o charakterze technologicznym, rynkowym, gospodarczym lub prawnym, w którym jednostka prowadzi działalność lub na rynkach, do obsługi których aktywa jednostki są wykorzystywane
9. W ciągu okresu sprawozdawczego nastąpił wzrost rynkowych stóp procentowych lub innych rynkowych stóp zwrotu z inwestycji i prawdopodobnie wpłynie on na stopę dyskontową stosowaną do wyliczenia wartości użytkowej danego składnika aktywów
10. Wynikająca z ksiąg wartość aktywów netto jest wyższa od wartości rynkowej lub godziwej akcji / udziałów wyemitowanych przez tę jednostkę

Przesłanki z wewnętrznych źródeł informacji świadczące o utracie wartości

W rozdziale IV pkt. 4.3 KSR 4 wyszczególniono przesłanki pochodzące z wewnętrznych źródeł informacji, świadczące o utracie wartości aktywów. Tak, jak w przypadku zewnętrznych źródeł, nie jest to katalog zamknięty. Należy zatem rozważyć:

1. Czy istnieją dowody na to, że nastąpiło fizyczne uszkodzenie rzeczowych składników aktywów?
2. Czy w ciągu okresu sprawozdawczego nastąpiły lub prawdopodobne jest, że w niedalekiej przyszłości nastąpią, znaczne, niekorzystne dla jednostki, zmiany dotyczące zakresu lub sposobu, w jaki wszystkie lub tylko niektóre składniki aktywów są lub będą użytkowane?
3. Czy jednostka zamierza zaniechać lub restrukturyzować działalność, do której są wykorzystywane określone składniki aktywów?
4. Czy jednostka zamierza zbyć lub zlikwidować jakiś składnik aktywów przed uprzednio przewidywanym terminem?
5. Czy istnieją dowody świadczące o tym, ze ekonomiczne skutki wykorzystania jakichś aktywów są, lub będą, gorsze od oczekiwanych?

W przypadku stwierdzenia, że zaszły przesłanki wskazujące na utratę wartości, Spółka dokonuje dalszych kroków tj.:

1. Identyfikuje aktywa wypracowujące korzyści ekonomiczne pojedynczo i ustala obiekty oceny utraty wartości
2. Ocenia, czy nastąpiła utrata wartości i ustala w miarę potrzeby odpis aktualizujący wartość aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne pojedynczo
3. Identyfikuje aktywa wypracowujące korzyści ekonomiczne grupowo i ustala obiekty oceny utraty wartości
4. Ocenia, czy nastąpiła utrata wartości i ustala w miarę potrzeby odpis aktualizujący wartość aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne grupowo.

W razie pytań lub wątpliwości, zachęcamy do kontaktu z naszym Działem Audytu.