WHT – projekt objaśnień w sprawie podatku u źródła

28 września 2023 roku został opublikowany projekt objaśnień w sprawie zasad poboru podatku u źródła. W 2019 roku Ministerstwo Finansów zdecydowało się już na podobną publikację projektu objaśnień w sprawie WHT, którego celem było wyjaśnienie niektórych pojęć figurujących w znowelizowanych ustawach o PIT oraz CIT. Finalnie, po odbytych konsultacjach społecznych, projekt nie doczekał się wejścia w życie. Obecnie opublikowany projekt jest skoncentrowany na konkretnych aspektach WHT, nie na ogólnych zagadnieniach.

Beneficial Owner

Projekt objaśnień podatkowych, które dotyczą zasad poboru podatku u źródła, skupia się głównie na wyjaśnieniu, jak należy rozumieć klauzulę rzeczywistego właściciela, zwaną beneficial owner. Zgodnie z treścią wydanego projektu objaśnień Ministerstwa Finansów rzeczywistym właścicielem nie będą podmioty pełniące funkcję administratora dochodu w odniesieniu do otrzymywanej należności. Pomimo to, niemożliwym jest według Resortu, stworzenie konkretnej listy przesłanek, które mogłyby zakwalifikować podmiot jako administratora. W projekcie Ministerstwo zwraca uwagę na aspekty natury ekonomicznej, które mogą wskazywać na pełnienie przez podmiot wyłącznie funkcji administratora dochodu. Wśród podanych w projekcie przesłanek można znaleźć m.in.

• podmiot pośredniczący realizujący niewielką marżę na przekazywanych płatnościach,
• należności w krótkich odstępach czasu przekazywane na rzecz innego podmiotu,
• płatności należności występujące cyklicznie w regularnych odstępach czasowych,
• większość przychodów podmiotu pochodzi z transgranicznych płatności finansowych oraz,
• wyłącznym przedmiotem działalności podmiotu jest otrzymywanie należności i przekazywanie ich dalej.

Przesłanka prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej

W projekcie objaśnień widnieje również informacja o tym, że preferencje z dyrektyw oraz UPO nie powinny przysługiwać podmiotom, które nie prowadzą rzeczywistej działalności gospodarczej. Ministerstwo podaje kryterium sztuczności i częściowej sztuczności struktur podatkowych jako założenie, które powinno określać przesłanki prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej. W projekcie objaśnień Resort odwołuje się do sprawy rozpatrywanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, przy której Trybunał zwrócił uwagę na pojęcie sztuczności, które powinno definiować podmiot nie wykonujący żadnej działalności gospodarczej. TSUE podkreślił również uwzględnianie szczególnych cech charakteryzujących działalność gospodarczą m.in.

• sposób zarządzania spółką,
• bilans księgowy spółki,
• strukturę kosztów i faktycznie poniesionych wydatków,
• liczbę zatrudnionych pracowników i ich kwalifikacje oraz
• zakres pomieszczeń i wyposażenia, jakimi spółka dysponuje.

Ministerstwo wskazuje, że weryfikacja wymogu prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej nie powinna ograniczać się wyłącznie do sprawdzenia fizycznej obecności podmiotów w innych państwach, ze względu na to, iż TSUE nie ogranicza kryterium sztuczności tylko do struktury, ale i cech gospodarczych oraz strategii danej grupy.

Kwestia należytej staranności

Kwestia należytej staranności w projekcie objaśnień jest poruszona w kontekście weryfikacji zagranicznego kontrahenta. Resort zwraca uwagę, aby płatnik w ramach należytej staranności oceniał płatności pod kątem tego, czy nie spełniają negatywnych przesłanek z art. 22c ustawy o CIT, które wykluczają możliwość zwrotu, a nie tylko i wyłącznie przez pryzmat statusu rzeczywistego właściciela. Mowa tu m.in. o sztuczności działania, uzyskaniu zwolnienia, które było głównym lub jednym z głównych celów transakcji czy sprzeczności uzyskanego zwolnienia z podatku pobieranego u źródła z przedmiotem i celem dyrektyw IR lub PS.

Stosowanie koncepcji LTA

Koncepcja look-through approach, czyli ustalania przez organ podatkowy, kto jest rzeczywistym właścicielem należności w sytuacji, gdy podmiot uzyskujący taką należność nie jest jej rzeczywistym właścicielem, według stanowiska Ministerstwa Finansów, zawartego w projekcie objaśnień, nie ma uzasadnienia w przepisach ustawy o PIT, CIT, jak i również Ordynacji Podatkowej. Co za tym idzie, organy nie są zobowiązane do stosowanie powyższej koncepcji. Pomimo to, Resort podaje, że możliwość stosowania wspomnianej koncepcji jest ograniczona do przypadków, w których spełnione łącznie zostaną trzy przesłanki:

• wykorzystanie spółki pośredniczącej pomiędzy państwem płatnika a państwem odbiorcy należności będącego rzeczywistym beneficjentem nie skutkuje obniżeniem podatku u źródła pobieranym w państwie płatnika;
• występuje tożsamość płatności co do rodzaju w relacji płatnik – zagraniczna spółka pośrednicząca – zagraniczny odbiorca płatności będący rzeczywistym beneficjentem;
• całość struktury lub dana płatność nie jest sztuczna w rozumieniu art. 22c ustawy o CIT.

Kryterium efektywnego opodatkowania

Według Resortu Finansów, kryterium efektywnego opodatkowania powinno się rozumieć jako brak zwolnienia o charakterze podmiotowym czy przedmiotowym w stosunku do uzyskiwanych przychodów (dochodów). W sprawie dywidend warunek powinien być powszechnie rozumiany w ten sposób, że podmiot, który otrzymuje dywidendę, powinien podlegać efektywnemu opodatkowaniu w państwie członkowskim. Wspomniany warunek, biorąc pod uwagę odmienność dyrektywy PS i dyrektywy IR, powinien być odnoszony tylko do aspektów podmiotowych.

Podsumowanie – projekt objaśnień w sprawie podatku u źródła WHT

Ministerstwo Finansów, wraz z publikacją projektu objaśnień podatkowych w sprawie podatku u źródła, ogłasza konsultacje podatkowe. Ich przedmiotem ma być klauzula  rzeczywistego właściciela (beneficial owner) w szczególności w  kontekście  art. 4a pkt 29, art. 21-22b, art. 26, art. 26b i art. 28b ustawy CIT oraz odpowiadających im przepisów ustawy o PIT. Resort podczas konsultacji, chciałby także poruszyć kwestie przepisów wiążących Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które dotyczą opodatkowania tzw. dochodów pasywnych. Konsultacje mają potrwać do 10 października 2023 roku. Opinie na temat projektu objaśnień w sprawie WHT wraz z uzasadnieniem w wersji edytowanej można przesyłać na adres podany na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. 

Jeśli masz dodatkowe pytania odnośnie projektu objaśnień w sprawie podatku u źródła WHT lub potrzebujesz konsultacji w zakresie prowadzonej działalności, skontaktuj się z naszym zespołem. Zapraszamy!