Jednostki prowadzące księgi rachunkowe zgodnie z przepisami Ustawy o Rachunkowości (dalej: UoR), mają obowiązek posiadania zasad (polityki) rachunkowości. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 11 UoR politykę rachunkowości definiuje się jako wybrane i stosowane przez podmiot rozwiązania dopuszczone ustawą, w tym także określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych.
Co mówi o tym Ustawa o Rachunkowości?
W świetle art. 10 UoR dokumentacja ta powinna być sporządzona w formie pisemnej, w języku polskim i zawierać w szczególności informacje dotyczące:
- określenia roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych;
- metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego;
- sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:
- zakładowego planu kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej,
- wykazu ksiąg rachunkowych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe
na informatycznych nośnikach danych z określeniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych i w procesach przetwarzania danych, - opisu systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – opisu systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji;
- systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 UoR jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Zasady zawarte w polityce rachunkowości powinny zostać dostosowane do specyfiki i rozmiarów działalności gospodarczej przedsiębiorstwa oraz jej indywidualnych potrzeb informacyjnych. Za sporządzanie i posiadanie aktualnych zasad (polityki) rachunkowości odpowiada kierownik jednostki. Politykę rachunkowości i jej zmiany wprowadza się stosowną uchwałą. Bez względu na datę podjęcia decyzji o zmianie zasad rachunkowości, nowa polityka może obowiązywać od pierwszego dnia roku obrotowego, w którym uchwała została podjęta lub od kolejnego roku obrotowego. Wynika to z konieczności stosowania przyjętych zasad rachunkowości w sposób ciągły w kolejnych okresach obrachunkowych (art. 5 ust. 1 UoR). Przy stosowaniu przyjętych zasad (polityki) rachunkowości przyjmuje się założenie, że jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłości działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym (art. 5 ust. 2 UoR).
Jakie są skutki zmian polityki rachunkowości?
Skutki zmian polityki rachunkowości i ich wpływ na księgi rachunkowe oraz roczne sprawozdania finansowe opisuje szczegółowo Krajowy Standard Rachunkowości Nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja”. Standard precyzuje okoliczności, w których można dokonać zmian polityki rachunkowości i zalicza do nich następujące sytuacje:
a) uzyskanie przez jednostki prawa lub utrata prawa do stosowania uproszczeń przewidzianych przepisami UoR,
b) indywidualną decyzję jednostki spowodowaną zmianą przedmiotu działalności, zwiększeniem lub zmniejszeniem jej zakresu, potrzebą dostosowania się do rozwiązań obowiązujących w grupie kapitałowej, do której jednostka weszła lub w branży, w której jednostka rozpoczęła działalność, wykorzystaniem możliwości uproszczeń, wykonaniem zaleceń kontroli lub rewizji finansowej,
c) decyzję o zastosowaniu lub rezygnacji ze stosowania MSR.
Zgodnie z treścią standardu w przypadku zmiany zasad (polityki) rachunkowości jednostka jest zobowiązana do ujawnienia w dodatkowych informacjach i objaśnieniach przyczyn ich wprowadzenia oraz przedstawienia ich liczbowego wpływu odpowiednio na wynik finansowy lub kapitał (fundusz) własny, jak i retrospektywnego przekształcenia danych porównawczych.
Jeżeli macie dodatkowe pytania w zakresie zmian w zasadach (polityce) rachunkowości, koniecznie skontaktujcie się z nami!
