PFRON – korzyści z zatrudniania osób niepełnosprawnych

1. pracodawcy, u których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6%,
2. państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne będące jednostkami budżetowymi, zakładami budżetowymi albo gospodarstwami pomocniczymi, instytucje kultury oraz jednostki organizacyjne zajmujące się statutowo ochroną dóbr kultury uznanych za pomnik historii osiągające wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych na poziomie 6%,
3. publiczne i niepubliczne uczelnie, wyższe szkoły zawodowe, publiczne i niepubliczne szkoły, zakłady kształcenia nauczycieli oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i resocjalizacyjne, a także publiczne i niepubliczne żłobki osiągające wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 2%,
4. niedziałające w celu osiągnięcia zysku:

• domy pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej;
• hospicja w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej;
• zakłady opiekuńczo-lecznicze;
• publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne, których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza osób niepełnosprawnych, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami niepełnosprawnymi.

Obniżenie wpłat na PFRON

Wpłaty na PFRON ulegają obniżeniu z tytułu zakupu produkcji lub usługi, z wyłączeniem handlu, odpowiednio wytworzonej lub świadczonej przez pracodawcę, który spełnia łącznie następujące warunki:

1. zatrudnia co najmniej 25 pracowników – w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy oraz
2. osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych będących osobami niepełnosprawnymi zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności lub do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych – w wysokości co najmniej 30%.

Warunki obniżenia wpłaty na PFRON

1. udokumentowanie zakupu fakturą;
2. uregulowanie należności za zakup produkcji lub usługi w terminie określonym na fakturze, z tym że
   w przypadku płatności dokonywanych za pośrednictwem banku za datę uregulowania należności uważa się datę obciążenia rachunku bankowego nabywcy na podstawie polecenia przelewu;
3. udokumentowanie przez nabywcę kwoty obniżenia informacją o kwocie obniżenia wystawioną przez sprzedającego w terminie, o którym mowa w ust. 10 pkt 1.

Obniżenie wpłaty przysługuje do wysokości 50% wpłaty na PFRON, do której obowiązany jest nabywca w danym miesiącu. Przysługująca, a niewykorzystana kwota obniżenia może być uwzględniana we wpłatach na PFRON przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, licząc od dnia uzyskania informacji o kwocie obniżenia.

Korzyści dla pracodawcy

1. Zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy

Zatrudnienie niepełnosprawnych przez co najmniej 36 miesięcy (przy wcześniejszym podpisaniu umowy ze starostą, gdyż zwrotowi nie podlegają koszty poniesione przed dniem jej zawarcia), może powodować możliwość ubiegania się maksymalnie o zwrot kosztów nieprzekraczających 15-krotności przeciętnego wynagrodzenia.

2. Zwrot kosztów na przystosowanie stanowiska pracy

Pracodawca, który zatrudnia osobę niepełnosprawną przez co najmniej 36 miesięcy, może otrzymać zwrot kosztów poniesionych na przystosowanie tworzonych (stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności) lub istniejących stanowisk pracy dla tych osób. Refundacja dotyczy, na przykład adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz zatrudnienia pracownika pomagającego zatrudnionej osobie niepełnosprawnej. Pracodawca ubiegający się o wyżej wymienioną refundację musi złożyć wniosek do starosty właściwego ze względu na miejsce zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

3. Zatrudnienie niepełnosprawnych a dofinansowanie wynagrodzeń 

Niekiedy można liczyć na dofinansowanie wynagrodzenia zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Takie dofinansowanie przysługuje:

• pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej;
• pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy
  i osiągającemu wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%;
• pracodawcy zatrudniającemu mniej niż 25 pracowników.

4. Zatrudnienie niepełnosprawnych a szkolenia organizowane przez pracodawcę:

Na wniosek pracodawcy PFRON może zrefundować koszty szkolenia zatrudnionych u pracodawcy osób niepełnosprawnych. Zwrotem kosztów zajmuje się starosta na warunkach i w wysokości określonych w umowie zawartej uprzednio z pracodawcą.

5. Dofinansowanie do wynagrodzeń wypłacane jest co miesiąc, a jego kwota w przypadku zakładu pracy chronionej może wynosić:

• 130% najniższego wynagrodzenia – osoby niepełnosprawne ze znacznym stopniem niepełnosprawności;
• 110% najniższego wynagrodzenia – osoby niepełnosprawne z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności;
• 50% najniższego wynagrodzenia – osoby niepełnosprawne z lekkim stopniem niepełnosprawności;

Kwoty te w przypadku osób z upośledzeniem umysłowym, chorobą psychiczną lub epilepsją oraz osób niewidomych ulegają zwiększeniu o 75% najniższego wynagrodzenia.

W przypadku pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągających wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6% oraz pracodawców zatrudniających mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, kwota dofinansowania wynosi:

• 70% z kwoty uzyskanej w przypadku zakładu pracy chronionej;
• 90% z kwoty uzyskanej w przypadku zakładu pracy chronionej – osoby niepełnosprawne z chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym lub epilepsją oraz osoby niewidome.

Kwota miesięcznego dofinansowania nie powinna przekroczyć miesięcznego wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego.

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 14 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowela zakłada zwiększenie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, jakie przysługujące pracodawcom. I tak, do wysokości:

• 2400 zł (obecnie 1950 zł) – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
• 1350 zł (obecnie 1200 zł) – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
• 500 zł (obecnie 450 zł) – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

W ustawie wprowadzony został przepis przejściowy zapewniający wyrównanie kwoty miesięcznego dofinansowania od 01.01.2023 roku.

Istotne jest, aby nie mieć zaległych zobowiązań wobec Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Właściciele firm otrzymują dofinansowanie na pracowników ujętych w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, którą prowadzi Fundusz, wykorzystując numery PESEL i NIP, a także informacje przekazywane drogą elektroniczną do Funduszu oraz na osoby niepełnosprawne, które nie mają ustalonego prawa do emerytury.

Realizacja strategii CSR

Zatrudnienie osoby z niepełnosprawnościami to nie tylko zmniejszenie obowiązkowych wpłat do PFRON, to także dołączenie do grona firm odpowiedzialnych społecznie, a przede wszystkim – pozyskanie wartościowego i efektywnego pracownika, który będzie dobrze wykonywać swoją pracę.

Firma, która dba o pracowników i daje szansę osobom niepełnosprawnym, a zatrudniając ich podejmuje trud reorganizacji i dostosowania się do potrzeb tego pracownika, jest spostrzegana jako marka wrażliwa społecznie i odpowiedzialna. Takie działania pomagają tworzyć pozytywny wizerunek firmy, wzbudzają szacunek i zainteresowanie potencjalnych klientów. Ponadto przedsiębiorstwa zatrudniające osoby niepełnosprawne odbierane są jako oferujące stabilne zatrudnienie i troskliwe.

Osoba niepełnosprawna, która poważnie traktuje swoją pracę, dba o to aby rzetelnie wykonywać powierzone jej zadania. Ma to związek z chęcią wykorzystania szansy, nienadużywaniem powierzonego jej zaufania, a przede wszystkim z możliwością zdobycia kolejnych doświadczeń
i rozwojem zawodowego. Taki pracownik stanowi przykład i inspirację dla innych osób, pełno
i niepełnosprawnych. Uczy pracowników empatii i poświęcenia, co również przekłada się na ich zaangażowanie w pracy. Osoby niepełnosprawne, które mają utrudnioną sytuację na rynku pracy, cenią możliwość jaką daje realizacja zawodowych wyzwań. Dbają o sumienność wykonywanych zleceń, angażują się w pracę i są lojalni w stosunku do pracodawcy. Zależy im na odbiorze przez pryzmat ich kompetencji, a nie problemów zdrowotnych.

Korzyści dla pracownika

Zgodnie z treścią ustawy o rehabilitacji zawodowej, pracownicy niepełnosprawni mają dodatkowe uprawnienia i przywileje dotyczące:

1. czasu pracy,
2. przerwy na gimnastykę,
3. dodatkowego urlopu – 10 dni,
4. okresowego płatnego zwolnienia z pracy z prawem do wynagrodzenia,

Czas pracy osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowe. W przypadku osób o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, maksymalny czas pracy wynosi 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Ponadto osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Nie dotyczy to osób zatrudnionych przy pilnowaniu mienia oraz sytuacji, w której na wniosek pracownika lekarz wyrazi na to zgodę

Pracownicy o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności mają też prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym w wymiarze do 21 dni roboczych, ale nie częściej niż raz w roku. Przywilej ten dotyczy także wykonywania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających oraz zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą zostać przeprowadzone poza godzinami pracy.

Podstawa prawna

1. Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych /tekst jednolity /Dz.U. z 2023, poz.100, 173, 240/
2. Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 września 2018 roku w sprawie informacji dotyczących kwot obniżenia wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz ewidencji wystawionych informacji o kwocie obniżenia /Dz.U. z 2018, poz. 1858/
3. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 października 2017 zmieniające rozporządzenie w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych Zarządowi PFRON przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz /Dz.U. z 2017, poz. 2091/

W razie dodatkowych pytań – serdecznie zachęcamy do kontaktu.