W dniu 25 sierpnia 2020 r. prezydent podpisał ustawę z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów.
Początkowo pomysł, aby wprowadzić tzw. podatek cukrowy, pojawił się w grudniu 2019 r. Wówczas resort zdrowia skierował do konsultacji projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów. Planowanym terminem wejścia w życie ustawy był 1 lipca 2020 roku. Jednak dalsze prace nad nią zostały opóźnione z powodu epidemii COVID-19.
Regulacje zakładają wprowadzenie opłat od napojów słodzonych i energetycznych. Ma ona część stałą i zmienną. Opłata stała to 50 gr za litr napoju z dodatkiem cukru lub substancji słodzącej, dodatek 10 gr za litr napoju z dodatkiem substancji aktywnej (kofeina lub tauryna), opłata zmienna to 5 gr za każdy gram cukru powyżej 5 gram/100 ml w przeliczeniu na litr napoju.
Opłatę ma uiszczać raz w miesiącu podmiot:
- sprzedający napoje do punktów sprzedaży detalicznej albo prowadzących sprzedaż detaliczną napojów w przypadku: producenta, podmiotu nabywającego napoje w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub importera napoju;
- zamawiający, w przypadku gdy skład napoju objętego opłatą stanowi element umowy zawartej przez producenta, dotyczącej produkcji tego napoju dla zamawiającego.
Wyżej wskazani podatnicy będą zobowiązani do złożenia w postaci elektronicznej informacji w sprawie opłaty oraz obliczać i wpłacać opłatę w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja, na rachunek właściwego urzędu skarbowego.
W przypadku niedokonania wyżej wymienionych opłat w terminie naczelnik urzędu skarbowego, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę podmiotu obowiązanego do zapłaty opłaty, będzie zobowiązany ustalić, w drodze decyzji, dodatkową opłatę. Zgodnie z ustawą taka opłata będzie w wysokości odpowiadającej 50 proc. kwoty należnej opłaty.
Opłata cukrowa oraz sankcja finansowa za jej nieuiszczenie w terminie będą stanowić przychód NFZ (w 96,5 proc.) oraz dochód budżetu państwa (w 3,5 proc.).
Ustawią z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wprowadzono również zmiany dotyczące napoi alkoholowych.
Zgodnie z tą ustawą, przedsiębiorcy sprzedający napoje alkoholowe przeznaczone do spożycia poza miejscem sprzedaży na podstawie zezwolenia są zobowiązani do wniesienia opłaty związanej ze sprzedażą napojów alkoholowych o objętości nieprzekraczającej 300 ml. Ma to być 25 zł od litra stuprocentowego alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o objętości do 300 ml.
Do obliczenia i wniesienia opłaty na rachunek właściwego urzędu skarbowego będą zobowiązani przedsiębiorcy prowadzący obrót hurtowy napojami alkoholowymi. Termin obliczenia i wniesienia opłat będzie upływał z końcem miesiąca następującego po zakończeniu półrocza.
Podobnie jak w przypadku opłaty cukrowej za brak wpłaty opłat w terminie zostały przewidziane sankcje – w wysokości 2000 zł (dla przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie na obrót hurtowy napojami o zawartości alkoholu do 18 proc.) oraz 11 250 zł (dla przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie na obrót hurtowy napojami o zawartości alkoholu powyżej 18 proc.).
Wpływy z opłaty dotyczącej napojów alkoholowych w opakowaniach jednostkowych o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml oraz sankcji finansowych za jej nieuiszczenie w terminie będą stanowić w 50 proc. dochód gmin, na terenie których jest prowadzona sprzedaż napojów alkoholowych, a 50 proc. przychód Narodowego Funduszu Zdrowia. Opłaty wprowadzane ustawą mają wejść w życie od 1 stycznia 2021 r.
