XXI wiek przyniósł dla świata finansów ogromne wyzwania. Podmioty gospodarcze muszą stawić czoła nie tylko zagrożeniom, jakie postawiła przed nami pandemia Covid. Ograniczone łańcuchy dostaw, zagrożenia wynikające z konfliktu zbrojnego w Ukrainie oraz wszechobecna, szalejąca inflacja. To część z nich. Do tego dochodzą również zmiany, jakie zachodzą w systemie raportowania podmiotów gospodarczych.
Pozafinansowe aspekty funkcjonowania przedsiębiorstw
Jak pokazują dostępne badania, społeczeństwo, konsumenci a przede wszystkim regulatorzy rynku i szeroko pojęci interesariusze cenią sobie aspekty pozafinansowe funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jednym z nich jest zrównoważony rozwój, który zagościł na stałe w naszym otoczeniu pod terminem ESG (ang. Environment, Society and Governance). Raportowanie finansowe, które edług różnych źródeł datuje się na okres trwania około 600 lat. Natomiast raportowanie niefinansowe ma za sobą jedynie 3 lata. Ta różnica w czasie prezentuje, jak wiele jest przed nami w tym zakresie.
Wymogi związane z raportowaniem ESG
Jak donoszą echa docierające z Unii Europejskiej – raportowanie pozafinansowe w postaci ESG, można nazwać swego rodzaju tsunami w zakresie sytemu raportowania spółek. Raportowanie finansowe w zamierzeniu twórców i legislatorów ma docelowo zostać zrównane z raportowaniem niefinansowym.1 Polska jak i inne pozostałe kraje członkowskie jest zobligowana w tym zakresie przyjąć i wdrożyć ścieżkę legislacyjną przygotowaną wcześniej przez Ministerstwo Finansów. Zmiany legislacyjne w planach UE mają przyjąć postać konkretnej dyrektywy. Ta z kolei stanie się fundamentem ram dla przyszłego zrównoważonego raportowania nad Wisłą.
W Polsce, według Agnieszki Stachniak, z Ministerstwa Finansów (MF) wymogi raportowania w oparciu o zrównoważony rozwój mają być wdrażane etapowo. W pierwszej kolejności zdaniem MF w Polsce raportowanie ESG ma dotyczyć jednostek zaufania publicznego (JZP). Chodzi zatem o jednostki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW), co ważne zatrudniających powyżej 500 pracowników. Docelowo natomiast zdaniem cytowanej autorki ESG ma dotyczyć wszystkich JZP, jak również tych, które funkcjonują poza obszarem Unii Europejskiej. Tak zaprojektowane standardy mają zostać przygotowane przez stowarzyszenie EFRAG.2
Forma publikacji ESG
Docelowa forma publikacji ESG to forma zdigitalizowana. Ma ona, poza sprawozdaniem finansowym, znaleźć swoje miejsce również w sprawozdaniu z działalności raportującego je podmiotu. Planowany na tą chwilę okres pierwszej publikacji w oparciu o wymogi zrównoważonego rozwoju to okres od 1 stycznia 2024 roku.
Innymi słowy tego rodzaju raportowanie będzie przedmiotem badania dla firm audytorskich w 2025 za rok 2024. Raportowanie niefinansowe podobnie jak i dane finansowe będą, według zamierzeń organów unijnych, przedmiotem badania przez biegłego rewidenta uprawnianego do badania sprawozdań finansowych. Tym samym, w tej sprawie wydawana będzie jak i w przypadku danych finansowych opinia z badania. Atestacja wymogów raportowania ESG ma charakteryzować się takim samym poziomem zapewnienia, jak informacje finansowe. Warto podkreślić, iż zasady etyki, niezależności mają również obowiązywać w przypadku danych niefinansowych, jak i dotychczasowych danych finansowych.
Standard 3000, ESEF i… ESG!
Usługi atestacyjne dotyczące ESG będą bazowały na standardzie 3000, podobnie jak znane już usługi ESEF (ang. European single electronic format). Należy podkreślić, że niezbędna będzie praktyka w tym zakresie. Dla kandydatów do tego zawodu pojawi się przewidziana, możliwa ścieżka specjalizacji umożliwiająca nabycie tych kompetencji, a w przypadku biegłych rewidentów, funkcjonujących już w zawodzie, będzie możliwe nabycie tych umiejętności w postaci szkoleń zawodowych. Według ustaleń Komisja Europejska ma do 1.01.2026 wydać wytyczne w tej sprawie.
Jak zaznacza Olga Petelczyc reprezentująca firmę Arete Audit Olga Petelczyc, niewykluczone, że audytorzy wewnętrzni również będę posiadali uprawienia do zatwierdzenia raportowania ESG. Według Jacka Stachniaka,3 w Polsce obecnie mamy do czynienia wciąż z tzw. zjawiskiem zielonej ściemy (ang. green washing). Polega ono na tym, że podmioty gospodarcze wykorzystują trochę raporty ESG w celu budowania swego wizerunku marketingowego.
Przyszłość natomiast pokaże, jakie zmiany przyniesie ESG. Nie ulega wątpliwości, iż oczekiwania są duże.
Serdecznie zachęcamy do śledzenia naszych pozostałych artykułów z serii o ESG oraz do zapoznania się z tym, co w tym zakresie oferujemy. W razie zaś dodatkowych pytań – serdecznie zachęcamy do kontaktu!
__________________________________________________
1 Monika Kaczorek – Zastępca prezesa Krajowej Rady Biegłych Rewidentów na konferencji w trakcie konferencji – wewnętrzne i zewnętrzne zapewnienie (opinia audytora) dot. Raportowania ESG w świetle Nowych regulacji, 2 CPE. Organizowane w dniach 29 wrzesień 2022 roku przez Arete Audit Olga Petelczyc.
2 ESRS Sector Standards – EFRAG – prywatne stowarzyszenie założone w 2001 roku z zachętą Komisji Europejskiej do służenia interesowi publicznemu.
3 Jacek Stachniak – niezależny członek Rad Nadzorczych, Przewodniczący Komitetów Audytu w trakcie konferencji organizowane przez Arete Audit Olga Petelczyc w dniach 29 września 2022 roku, Kim jestem | Arete Audit (olgapetelczyc.pl)
Bibliografia:
- EFRAG Today – EFRAG;
- Konferencje organizowane przez CSR Info w dniach 24 – 28 październik 2022 roku, CSRinfo – Budujemy Odpowiedzialny Biznes (CSR);
- Konferencje organizowane przez Arete Audit Olga Petelczyc w dniach 29 września 2022 roku, Kim jestem | Arete Audit (olgapetelczyc.pl);
- Supplier/Vendor CSR Rating Agency | EcoVadis;
