30 stycznia 2024 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok, w którym orzekł, że pracownik, który wykorzystał dane identyfikacyjne swojego pracodawcy do wystawiania fałszywych faktur w celu popełnienia oszustwa, może być zobowiązany do zapłacenia wykazanego na wspominanych fakturach VAT.
Przypadki nadużycia w spółkach: analiza sprawy
Sprawa dotyczyła Spółki, płatnika podatku VAT, której pracownik wystawiał w jej imieniu, jednak bez jej wiedzy, faktury, które nie odzwierciedlały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. W trakcie kontroli stwierdzono, że w badanym okresie doszło do bezprawnego odliczania VAT wskazanego na fałszywych fakturach. Postępowanie karnoskarbowe zostało wszczęte, a Urząd domagał się od Spółki zapłacenia podatku, który został wykazany na wspominanych fakturach. Z takim stanowiskiem organu zgodził się również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 23 lutego 2018 r. (sygn. akt I SA/Lu 987/17). Natomiast Naczelny Sąd Administracyjny miał wątpliwości co do takiego rozumienia sprawy, dlatego zapytał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, kto (podatnik czy też jego pracownik) w takiej sytuacji powinien zostać wezwany do uregulowania VAT wynikającego z fałszywych faktur. Zapytano również, czy w przedstawionej sytuacji doszło do braku należytej staranności w nadzorze nad pracownikiem Spółki.
Kluczowe wnioski z wyroku TSUE dla przedsiębiorców
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wydanym wyroku stwierdził, że w „w sytuacji gdy pracownik podatnika podatku od wartości dodanej (VAT) wystawił fałszywą fakturę wykazującą VAT, posługując się tożsamością pracodawcy jako podatnika bez jego wiedzy i zgody, pracownika tego należy uznać za osobę wykazującą VAT w rozumieniu tego art. 203, chyba że podatnik ten nie dochował należytej staranności, rozsądnie wymaganej w celu kontrolowania działań wspomnianego pracownika”. Innymi słowy, jeżeli pracodawca wiedział o dokonywanych oszustwach pracownika i nie podjął żadnej próby interwencji, pomimo takiej możliwości, to spółka może być uznana za wystawcę takiej faktury. Jednak w przypadku, kiedy przestępcze działania pracownika nie miały związku z jego stanowiskiem pracy, to spółka nie może zostać obarczona winą za wybór i nadzór nad wspominanym pracownikiem. Jeżeli nie wykryto przesłanek, które mogłyby świadczyć o tym, że nieprawidłowości zostały wykazywane już wcześniej, to pracodawca nie będzie odpowiedzialny za kwotę VAT wskazaną na sfałszowanych fakturach.
Zapobieganie nadużyciom: wprowadzenie regulacji bezpieczeństwa
Biorąc powyższe pod uwagę, warto pamiętać o wprowadzeniu regulacji bezpieczeństwa poprzez dochowywanie należytej staranności. W trakcie kontroli podatkowo-skarbowych, przeprowadzenie procesu oceny, czy należyta staranności została dochowana, należy do organów oraz sądów, dlatego istotnym jest, aby wewnętrzne procedury firmowe były przejrzyste i bezbłędne.
W razie dodatkowych pytań zapraszamy do kontaktu.
