Termin pobytu – nowelizacja
Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie nazw uczelni służb państwowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej oraz niektórych innych ustaw, wprowadziła istotne zmiany w zakresie legalności pobytu obywateli Ukrainy na terenie Polski na mocy ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, dalej jako: Specustawa.
Od 27 czerwca 2023 r. na mocy ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. obowiązują zmiany w Specustawie, w zakresie długości legalności pobytu obywateli Ukrainy na terytorium Polski. Jeszcze do 27 czerwca 2023 r. termin ten wynosił 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. Dlatego termin ten do niedawna przypadał na 24 sierpnia 2023 r. Wspomnianą ustawą termin jest obecnie przedłużony do 4 marca 2024 r. Takie same zasady stosuje się do obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy opuścił Ukrainę w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., a następnie przybyli legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa i deklarują zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Nowelizacja wprowadziła również termin pobytu do:
a) 31 sierpnia 2024 r. dla osób, które:
- w dniu 4 marca 2024 r. korzystają z wychowania przedszkolnego, realizują obowiązek szkolny albo realizują obowiązek nauki zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, lub
- w dniu 4 marca 2024 r. pobierają naukę w przedszkolu lub szkole funkcjonujących w ukraińskim systemie oświaty z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, lub
- nie później niż w roku szkolnym 2022/2023 rozpoczęły naukę w branżowej szkole II stopnia, szkole policealnej lub szkole dla dorosłych;
b) 30 września 2024 r. – dla osób przystępują do egzaminu maturalnego w terminie poprawkowym.
Powyższe terminy stosuje się również do rodziców lub opiekunów osób wymienionych powyżej będących osobami niepełnoletnimi.
Utrata statusu?
Do Specustawy, został dodany art. 2 ust. 5a, przez ustawę z dnia 13 stycznia 2023 r. zmieniającą Specustawę z dniem 28 stycznia 2023 r. Zgodnie z tym przepisem, Złożenie wniosku o wydanie jednego z zezwoleń, o którym mowa w ust. 3 pkt 1 lit. a-c Specustawy, nie powoduje utraty statusu wynikającego z art. 2 ust. 1 Specustawy. Oznacza to, że obywatele Ukrainy, którzy złożyli wnioski o zezwolenie na pobyt stały, o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub o zezwolenie na pobyt czasowy, a nie otrzymali decyzji ostatecznej mają zapewniony legalny pobyt do dnia 4 marca 2024 r.
Aplikacja mObywatel
14 lipca 2023 r. została uruchomiona aplikacja mObywatel. Na mocy art. 10 ust. 1 Specustawy, zmienionego przez ustawę z dnia 26 maja 2023 r. z dniem 14 lipca 2023 r. Minister właściwy do spraw informatyzacji może w aplikacji mObywatel po uwierzytelnieniu przy użyciu środka identyfikacji elektronicznej, umożliwić obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 Specustawy:
- pobranie, przechowywanie i prezentację dokumentu elektronicznego zawierającego pobrane z rejestru obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL, aktualne dane (podawane we wniosku o nadanie nr Pesel), nr pesel, fotografię oraz serię, numer i datę ważności ważnego dokumentu podróży cudzoziemca lub innego ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo lub oznaczenie dokumentu, na podstawie którego dokonano ustalenia tożsamości osoby oraz status UKR w przypadku osoby, której nadano numer PESEL na podstawie art. 4 Specustawy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa;
- weryfikację integralności i pochodzenia dokumentu elektronicznego.
Ponadto, aplikacja mObywatel będzie mogła udostępnić obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, który pobrał dokument elektroniczny, o którym mowa powyżej w pkt. 1, funkcjonalność pozwalającą na:
- dostęp do usługi online obsługiwanej przy użyciu tej aplikacji;
- potwierdzenie udziału w usługach świadczonych na rzecz użytkownika tej aplikacji w określonym miejscu i czasie;
- wykorzystanie tej aplikacji w celu przekazywania danych w ramach usług świadczonych na rzecz użytkownika tej aplikacji.
Minister właściwy do spraw informatyzacji może również zapewnić obywatelowi Ukrainy, będącemu użytkownikiem aplikacji mObywatel możliwość posługiwania się certyfikatem stanowiącym poświadczenie elektroniczne potwierdzające dane użytkownika aplikacji mObywatel. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 kwietnia 2022 r. określa procedury, w których dokument elektroniczny oraz usługi, w których certyfikat mogą być wykorzystywane do stwierdzania tożsamości obywatela Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie Specustawy mając na uwadze ułatwienie im sprawnego i bezpiecznego załatwiania spraw urzędowych.
Dodatkowo, na mocy art. 22a ust. 3 pkt. 2 Specustawy, w ramach Funkcjonalności systemu teleinformatycznego ułatwiającego kontakty obywateli Ukrainy z pracodawcami – https://pracawpolsce.gov.pl./ uruchomionego 6 lipca 2022 r., Minister właściwy do spraw informatyzacji umożliwi obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 22 ust. 1 Specustawy, korzystanie z funkcjonalności systemu teleinformatycznego przy użyciu: usługi udostępnionej w aplikacji mObywatel.
Sprawy cudzoziemców w związku z odwołaniem stanu zagrożenia epidemicznego z dniem 1 lipca 2023 r.
Pracodawcy zatrudniający obywateli innych Państw niż Ukraina, powinni sprawdzić dokumenty pobytowe oraz umożliwiające legalność zatrudniania.
Wraz z odwołaniem stanu zagrożenia epidemicznego z dniem 1 lipca 2023 r., na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. trzeba wrócić do szczególnych rozwiązań przewidzianych ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, dalej tzw. Specustawa covidowa.
Przepisy, art. 15z – 15 z9 oraz 15zd Specustawy Covidowej, przewidują przedłużenie terminu do złożenia wniosków o udzielenie cudzoziemcom zezwoleń pobytowych do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. Podobnie, jeżeli ostatni dzień okresu ważności zezwoleń pobytowych przypadał w okresie stanu okres ważności tego zezwolenia, ulega przedłużeniu z mocy prawa do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.
W zakresie zezwolenia na pracę, z art. 88 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, na mocy Specustawy Covidowej, nie jest wymagane w czasie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19 oraz do 30. dnia następującego po odwołaniu tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni, jeżeli cudzoziemiec wykonuje pracę w zakresie podklas działalności określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 9 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz posiadał:
- zezwolenie na pracę, o którym mowa w art. 88 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ważne po dniu 13 marca 2020 r. lub
- oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń, w którym przynajmniej jeden dzień okresu pracy określonego w tym oświadczeniu przypada po dniu 13 marca 2020 r.
Powyższy pkt. 1 miał odpowiednie zastosowanie do przedłużenia zezwolenia na pracę oraz przedłużenia zezwolenia na pracę sezonową.
W związku z powyższym już teraz warto zweryfikować legalność pobytu i zatrudnienia cudzoziemców. Wnioski o wydanie nowych zezwoleń pobytowych lub pozwoleń na pracę należy złożyć najpóźniej do 31 lipca 2023 r.
Masz dodatkowe pytania? Koniecznie skontaktuj się z nami. Nasi eksperci i specjaliści są do Twojej dyspozycji.
