Klient
Przedsiębiorca, nie posiadający siedziby na terytorium Polski, pragnący zatrudnić polskiego pracownika.
Obawy
Przedsiębiorca chcący zatrudnić polskiego pracownika, niemający siedziby na terytorium Polski.
Składki ubezpieczeniowe, PIT
Umowa o handlu i współpracy między Unią Europejską a Wielką Brytanią, kwestię ubezpieczeń społecznych reguluje analogicznie do zasad wynikających z przepisów dotyczących koordynacji zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej. W związku z tym do rozpatrzenia opisanej sytuacji, należy zastosować przepisy wynikające z:
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (dalej: rozporządzenie 883/2004),
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (dalej: rozporządzenie wykonawcze 987/2009).
Zgodnie z art. 21 rozporządzenia wykonawczego 987/2009 pracodawca, którego siedziba lub miejsce prowadzenia działalności znajdują się poza terytorium właściwego państwa członkowskiego, jest zobowiązany do wypełniania wszystkich obowiązków wynikających z ustawodawstwa mającego zastosowanie do jego pracowników, w szczególności obowiązku zapłacenia składek przewidzianych w tym ustawodawstwie, tak jakby jego siedziba lub miejsce prowadzenia działalności znajdowały się we właściwym państwie członkowskim.
Zgodnie z zasadą jednego ustawodawstwa pracownik podlega ubezpieczeniu społecznemu w tym państwie, w którym pracuje, nawet jeżeli siedziba pracodawcy oraz jego miejsce zamieszkania znajdują się w innym państwie.
Ponieważ dany przypadek dotyczy pracowników, którzy wykonują pracę na terytorium Polski to zgodnie z tym przepisem podlegają oni ubezpieczeniom w Polsce.
Przepisy nakładają obowiązek odprowadzania składek ubezpieczeniowych na pracodawcę. W tym celu pracodawca powinien zostać zgłoszony do ZUS jako płatnik składek. Aby jednak takie zgłoszenie mogło być dokonane, przedsiębiorca musi mieć nadany numer indentyfikacyjny, którym jest identyfikator NIP.
Istnieje jednak możliwość przejęcia obowiązków płatnika przez samego pracownika.
Przepisy rozporządzenia wykonawczego 987/2009 przewidują, że pracodawca niemający miejsca prowadzenia działalności w państwie, którego ustawodawstwo ma zastosowanie, może uzgodnić z pracownikiem, że spoczywający na pracodawcy obowiązek zapłacenia składek może być wypełniany w jego imieniu przez pracownika, bez uszczerbku dla podstawowych obowiązków pracodawcy. Pracodawca powiadamia instytucję właściwą tego państwa o dokonanych uzgodnieniach.
Tak więc zagraniczny pracodawca zatrudniający na terytorium Polski pracownika zawiera z pracownikiem oddzielną umowę „o przejęcie obowiązków płatnika”. Na podstawie umowy zawartej z pracodawcą zagranicznym, pracownik staje się płatnikiem składek. Zgłoszenia dokonuje we właściwym z uwagi na miejsce zamieszkania oddziale (inspektoracie) ZUS i na tej podstawie pracownik będzie wypełniał obowiązki płatnika, odprowadzając składki zgodnie z polskimi przepisami, czyli w części dotyczącej zarówno pracownika, jak i pracodawcy.
Pracownik pełniący obowiązki płatnika składek w imieniu pracodawcy zagranicznego musi posiadać NIP.
Osoby wykonujące na terytorium Polski pracę dla zagranicznych pracodawców muszą samodzielnie odprowadzać zaliczki na podatek do urzędu skarbowego.
CIT
Zgodnie z ustawą o CIT Podatnicy, którzy nie mają na terytorium Polski siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Polski. Z kolei za dochody osiągane na terytorium Rzeczypospolitej, uważa się w szczególności dochody z wszelkiego rodzaju działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład.
W myśl ustawy zakład to m.in. stała placówka, poprzez którą podmiot mający siedzibę na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych.
Kwestia wykorzystania mieszkania prywatnego w celu wykonywania pracy zdalnej dla zagranicznego pracodawcy została poruszona również komentarzach do Modelowej Konwencji OECD, gdzie zostały wyraźnie wyjaśnione dwa przypadki:
- konsultanta prowadzącego przedsiębiorstwo z własnego domu – sytuacja tego rodzaju powoduje powstanie stałej placówki, a zatem i zagranicznego zakładu,
- pracownika transgranicznego, który zamiast z biura, które zostało przez pracodawcę udostępnione w jednym państwie znaczną część obowiązków służbowych wykonuje ze swojego domu w innym państwie – sytuacja tego rodzaju powoduje powstanie stałej placówki, a zatem i zagranicznego zakładu.
W poprzednich latach stanowiska Sądów Wojewódzkich oraz Organów podatkowych w większości nie wskazywały na powstanie zakładu zagranicznego, w związku z zatrudnieniem pracownika wykonującego swoją pracę zdalnie, z mieszkania położonego poza granicami kraju w którym siedzibę ma przedsiębiorstwo.
Jednak w ostatnim czasie Wojewódzkie Sądy oraz Organy podatkowe coraz częściej zajmują stanowisko, iż praca zdalna dla zagranicznego przedsiębiorcy, może prowadzić do powstania zakładu podatkowego tego przedsiębiorstwa w Polsce. W efekcie przedsiębiorstwo zagraniczne, które rozpocznie zdalną współpracę z pracownikiem polskim, byłoby zobowiązane do płacenia CIT w Polsce za uzyskane tu dochody. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy zatrudniony polski pracownik prowadzi w Polsce dla pracodawcy działalność przygotowawczą lub pomocniczą. Rozpatrywane jest w tym przypadku zarówno istnienie tzw. zakładu osobowego (przedstawiciela zależnego), jak i istnienie stałej placówki w rozumieniu ustawy o CIT.
Wyroki wskazujące na powstanie zagranicznego zakładu pracy są wydane przez Wojewódzkie Sądy Administracyjne. Jeśli w danej sprawie zapadnie wyrok wydany przez Naczelny Sąd Administracyjny, może on wytyczyć kierunek dla przyszłych wyroków Sądów Wojewódzkich oraz decyzji Organów podatkowych.
Nasze rozwiązanie
Przedsiębiorca zostanie płatnikiem składek ZUS pracownika, lub obowiązek ten może przenieść na pracownika podpisując z nim odpowiednią umowę.
Przedsiębiorca może zostać objęty ograniczonym obowiązkiem podatkowym od dochodów uzyskanych w Polsce. W celu zabezpieczenia przedsiębiorstwa oraz uzyskania pewności, czy w danym przypadku powstanie obowiązek podatkowy w podatku CIT, proponujemy złożenie wniosku o interpretację indywidualną. W odpowiedzi na wniosek o wydanie interpretacji podatkowej Organy podatkowe odniosą się bezpośrednio do sytuacji przedsiębiorstwa.
