Raportowanie schematów podatkowych (MDR) to obowiązek, który od lat budzi wiele wątpliwości praktycznych. Kluczową rolę odgrywa tu test głównej korzyści (MBT). To właśnie on pozwala ustalić, czy dane uzgodnienie w ogóle może być uznane za schemat podatkowy – ale tylko wtedy, gdy jednocześnie występuje ogólna cecha rozpoznawcza.

W praktyce podatnicy często traktują MBT jak prostą formalność. Tymczasem jest to narzędzie wymagające niezwykle precyzyjnej analizy, łączącej wiedzę z wielu obszarów prawa podatkowego.

Czym jest MBT?

Zgodnie z art. 86a § 2 Ordynacji podatkowej, MBT uważa się za spełniony, jeśli rozsądny podatnik, kierując się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej, mógłby wybrać inny sposób postępowania, który nie prowadziłby do tej korzyści, a sama korzyść podatkowa stanowi główną lub jedną z głównych spodziewanych korzyści uzgodnienia.

Widać więc, że ocena nie ogranicza się do prostego pytania: „Czy podatnik osiągnął korzyść podatkową?”. Trzeba uwzględnić także alternatywy oraz motywy działania.

Obiektywnie i subiektywnie – mieszany charakter MBT

MBT łączy dwa podejścia:

• obiektywne – jak w podobnej sytuacji zachowałby się „rozsądny podatnik”, ocena faktów, dokumentów i ekonomiki transakcji,
• subiektywne – jakie były faktyczne cele i motywy konkretnego podatnika, często ujawnione w jego dokumentach wewnętrznych czy decyzjach biznesowych.

Dopiero zestawienie tych dwóch płaszczyzn tworzy pełny obraz.

Rola organów KAS

Podatnik lub doradca dokonuje oceny MBT ex ante, czyli zanim zgłosi schemat. Jednak ostateczna ocena może nastąpić w toku kontroli celno-skarbowej.

Szef KAS ma prawo uznać, że MBT było spełnione – nawet jeśli podatnik uznał inaczej.

W praktyce oznacza to ryzyko dotkliwych sankcji karnoskarbowych, gdy zgłoszenie nie zostanie dokonane, a organ stwierdzi, że powinno być.

Art. 86f Ordynacji podatkowej – poprawna informacja

Obowiązki raportowe wynikają z art. 86b–86d OP, natomiast art. 86f wskazuje, jakie elementy musi zawierać informacja o schemacie podatkowym.

Poprawność informacji MDR-1 nie sprowadza się więc do wypełnienia formularza. Kluczowe jest:

• właściwe określenie cech rozpoznawczych,
• poprawna ocena, czy występuje MBT,
• opis uzgodnienia pozwalający organowi odczytać jego istotę i cele.

Błąd w którymkolwiek z tych elementów oznacza wadliwe raportowanie.

Dlaczego niezbędna jest profesjonalna analiza?

MBT nie da się prawidłowo ocenić w oderwaniu od całości prawa podatkowego. Konieczna jest wiedza interdyscyplinarna obejmująca:

• CIT – przychody, koszty, straty, restrukturyzacje, zwolnienia, ulgi
• PIT – wspólnicy i osoby fizyczne,
• VAT – ulga na złe długi, aporty, odliczenia, zwolnienia, miejsce świadczenia usług
• WHT – płatności transgraniczne, zwolnienia, UPO, MLI
• PCC, akcyzę, podatek od nieruchomości – często występujące w tle transakcji.

Tylko ekspert MDR, który potrafi powiązać wszystkie te elementy, jest w stanie ocenić poprawnie, czy dane uzgodnienie spełnia MBT i wymaga raportowania.

Konkluzja

Test głównej korzyści nie działa w izolacji – musi być powiązany z cechą rozpoznawczą. Ocena MBT jest mieszana, łącząc elementy obiektywne i subiektywne, co zwiększa ryzyko rozbieżnych ocen między podatnikiem a KAS.

Dlatego poprawne raportowanie MDR nie jest prostą formalnością. To proces wymagający wiedzy, doświadczenia i rzetelnej analizy interdyscyplinarnej. Tylko takie podejście zapewnia podatnikowi bezpieczeństwo i chroni przed konsekwencjami prawnymi.

Wniosek jest prosty: poprawne MDR-1 nie jest kwestią formularza – to kwestia profesjonalizmu.

Masz dodatkowe pytania? Skontaktuj się z nami!

Aby dowiedzieć się więcej, zachęcamy także do wzięcia udziału w naszym bezpłatnym webinarze NSP nadany… i co dalej? Dlaczego to jeszcze nie koniec ryzyka w MDR