Po serii odmów wydania opinii zabezpieczających Szefa KAS (dotyczących aportów
i szybkiej sprzedaży) mogło powstać wrażenie, że organy podatkowe postrzegają fundację rodzinną wyłącznie jako ryzykowny wehikuł optymalizacji. Jednak analiza praktyki Dyrektora KIS pokazuje, że w typowych, gospodarczo uzasadnionych modelach fundacja korzysta ze zwolnienia CIT i może bezpiecznie pełnić swoją funkcję sukcesyjną.
Pozytywne interpretacje indywidualne
Najem długoterminowy nieruchomości
- Interpretacja z 17.12.2024 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.667.2024.1.KW – Dyrektor KIS potwierdził, że dochody fundacji rodzinnej z najmu długoterminowego domu mieszkalnego będą zwolnione z CIT (art. 6 ust. 1 pkt 25 CIT), ponieważ mieszczą się w dozwolonym zakresie działalności (art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej) i nie spełniają przesłanek negatywnych z art. 6 ust. 8 CIT.
Kluczowe było to, że najem miał charakter mieszkaniowy, a nie gospodarczy dla powiązanego beneficjenta.
- DKIS powiedział więcej, fundacja rodzinna, która długoterminowo wynajmie mieszkanie na rzecz innego podatnika (np. spółki z o.o.), nie poniesie konsekwencji, jeżeli najemca podnajmie je następnie „na doby”. Dochód fundacji z najmu będzie wolny od opodatkowania.
Najem krótkoterminowy nieruchomości
- 0111-KDIB1-2.4010.585.2024.2.EJ (16.12.2024) – Dyrektor KIS potwierdza co do zasady zwolnienie z CIT dla dochodów FR z najmu/dzierżawy, z zastrzeżeniem wyłączeń z art. 6 ust. 7–8 CIT. W interpretacji podkreślono, że przepisy nie zawężają pojęcia „najmu” (spór o krótkoterminowy wynikał później z praktyki), więc kluczowe są negatywne przesłanki (beneficjent/fundator/powiązani i wykorzystanie w działalności).
- 0111-KDIB1-2.4010.53.2024.1.ANK (14.03.2024) – potwierdzenie zwolnienia CIT przy najmie na rzecz podmiotów niepowiązanych, z zaznaczeniem, że najem na rzecz powiązanych wykorzystywany w działalności wypada ze zwolnienia (art. 6 ust. 8 CIT).
Linia orzecznicza (sądy) – WSA Gdańsk, 19.06.2024, I SA/Gd 219/24 i WSA Bydgoszcz, 09.04.2025, I SA/Bd 107/25: najem krótkoterminowy mieści się w „najmie” z art. 5 ust. 1 pkt 2 uFR i może korzystać ze zwolnienia CIT, o ile nie zachodzą przesłanki z art. 6 ust. 8 CIT (beneficjent/fundator/powiązani – cel gospodarczy).
Uwaga:
Dyrektor KIS bywa też restrykcyjny wobec najmu krótkoterminowego (Interpretacja z dnia z dnia 9 maja 2025 r. 0111-KDIB1-2.4010.148.2025.2.MK, w której stwierdził: „(…) nie można zgodzić się zatem z twierdzeniem, że najem krótkoterminowy rezydencji mieści się w działalności dozwolonej zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ufr oraz że dochody z najmu krótkoterminowego podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych”ale sądy zaczęły przyznawać rację podatnikom, że „najem to najem”. Kluczowe są wyłączenia z art. 6 ust. 8 CIT
- To ważne rozróżnienie: problemem jest biznes beneficjenta, a nie sam stosunek najmu.
Pożyczki dla spółek zależnych
- Interpretacja Dyrektora KIS 0111-KDIB1-2.4010.282.2024.2.AK (09.08.2024) – udzielanie pożyczek przez FR jest dozwoloną działalnością (art. 5 ust. 1 pkt 5 uFR). Pożyczka udzielona przez Fundację rodzinną podmiotom, innym niż określone w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o FR jako beneficjenci – na jakikolwiek okres czasu nie będzie stanowiła ukrytych zysków w rozumieniu art. 24q ust. 1a pkt 6 CIT i tym samym nie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu świadczeń z ukrytych zysków w postaci opodatkowania udzielonej kwoty pożyczki takim podmiotom przez Fundację rodzinną – stawką podatku wynoszącą 15%
Potwierdza to, że działalność finansowa w dozwolonym zakresie jest akceptowana.
Stanowisko MF i KAS w uzasadnieniach ustawowych
W uzasadnieniu do ustawy o fundacji rodzinnej podkreślano, że zwolnienie z CIT ma umożliwić neutralne podatkowo gromadzenie majątku i realizację funkcji sukcesyjnej. Resort Finansów od początku zaznaczał jednak, że ograniczenia (art. 6 ust. 6–8 CIT) mają chronić przed „przerzucaniem” aktywów tylko dla uniknięcia podatku.
To podejście znajduje odzwierciedlenie w praktyce: zwykłe modele sukcesyjne (najmy, pożyczki, inwestycje kapitałowe) są akceptowane, a tylko schematy czysto podatkowe (aporty i szybkie zbycia) spotykają się z odmową wydania opinii zabezpieczającej Szefa KAS.
Projektowane zmiany – zwolnienie z CIT ma nowe granice
Na tle istniejących interpretacji szczególnie istotne jest to, że ustawodawca sam dostrzega potrzebę doprecyzowania ram działalności fundacji rodzinnych.
W najnowszym projekcie zmian do ustawy o fundacji rodzinnej przewiduje się m.in.:
- wyłączenie z katalogu działalności dozwolonej najmu krótkoterminowego (np. typu „condo-hotel”), co potwierdza kierunek zaprezentowany w interpretacji 0111-KDIB1-2.4010.148.2025.2.MK,
- doprecyzowanie, że najem składników majątku na rzecz beneficjentów, fundatora lub podmiotów powiązanych zawsze wyłącza zwolnienie, jeśli
w lokalu prowadzona jest działalność gospodarcza, - możliwe ograniczenia w zakresie udzielania pożyczek – ustawodawca rozważa zawężenie ich do spółek zależnych fundacji, aby uniknąć „kaskadowego” finansowania,
- wprowadzenie zasady proporcjonalnego ograniczenia zwolnienia – jeśli fundacja prowadzi równolegle działalność dozwoloną i niedozwoloną, CIT miałby być liczony tylko od części „zakazanej”, a nie od całości dochodu,
- dodatkowe regulacje o charakterze antyabuzywnym, które mają ograniczać tworzenie struktur optymalizacyjnych formalnie zgodnych z art. 5 ustawy, ale faktycznie służących wyłącznie celom podatkowym.
Takie zmiany pokazują, że korzystanie ze zwolnienia CIT w fundacjach rodzinnych będzie w najbliższym czasie wymagało jeszcze większej uwagi i bieżącego monitorowania praktyki organów KAS.
Pozytywne sygnały z rynku
Wiele kancelarii (m.in. ID Advisory, LTCA, TPA) w swoich komentarzach wskazuje, że fundacja rodzinna pozostaje jednym z najbardziej efektywnych narzędzi sukcesyjnych. Przykłady korzystnych interpretacji budują zaufanie, że przy prawidłowym zaprojektowaniu struktury:
- fundacja nie płaci CIT od bieżących dochodów,
- wypłaty do beneficjentów z grupy „0” są neutralne podatkowo,
- ryzyka można kontrolować poprzez unikanie „sztucznych” aportów.
Podsumowanie – równowaga między teorią a praktyką
Fundacja rodzinna nie jest wehikułem optymalizacji podatkowej w oderwaniu od biznesu, ale wciąż jest narzędziem realnie korzystnym.
- Po stronie pozytywów – liczne interpretacje potwierdzające zwolnienie z CIT w typowych sytuacjach (najmy mieszkaniowe, pożyczki, inwestycje).
- Po stronie ograniczeń – odmowy wydania opinii zabezpieczających Szefa KAS dotyczące schematów „aport + sprzedaż”, które fiskus traktuje jako obejście prawa.
Dla przedsiębiorców oznacza to jedno: fundacja działa, ale wymaga rozsądku
i gospodarczej logiki. Przy projektowaniu struktur warto opierać się na realnych potrzebach sukcesyjnych, a nie wyłącznie na kalkulacji podatkowej.
Zapraszamy do kontaktu!
